Pobudliwość0003

niezrozumiale bodźce zewnętrzne lub wewnętrzne na impulsy nerwowe. Wyróżniamy tu:

❖    eksteroreceptory - odbierają bodźce ze środowiska zewnętrznego;

❖    interoreceptory - odbierają bodźce z wewnętrznego środowiska organizmu;

dzielą się na:

•    wisceroreceptory - w narządach wewnętrznych;

•    propiroreceptory - w narządach ruchu (mięśniach, ścięgnach i stawach)

Neuron jest podstawową jednostką strukturalną, czynnościową i troficzną układu nerwowego. Jest to komórka wyspecjalizowana morfologicznie i fizjologicznie do przekazywania i integracji otrzymywanych informacji. Składa się on z ciała komórki (perikarion) oraz dwóch rodzajów wypustek:

❖    dendrytów - liczne wypustki cytoplazmatyczne, przekazują bodźce do komórki nerwowej;

❖    neuryt (akson) - pojedyncza wypustka osiowa, przewodzi bodźce z komórki na obwód.

W cytoplaźmie komórki nerwowej oprócz typowych organelli występują ziarnistości zawierające RNA zwane tigroidem, których ilość zmniejsza się wskutek długotrwałej pracy komórki. Charakterystycznym składnikiem są również włókienka nerwowe zwane neurofibrylami, które w perikarionie tworzą sieć, a w wypustkach równolegle wiązki. Błona otaczająca komórkę to neurolemma. Neuryty i wyjątkowo dendryty kończące się w znacznej odległości od perikarionu (u człowieka do 1 metra) nazywamy włóknami nerwowymi.

Przekazywanie impulsu z jednego neuronu na drugi lub z neuronu na efektor (mięsień gładki lub poprzecznie prążkowany, nabłonek gruczołowy) odbywa się w miejscu zwanym synapsą.

Ze względu na sposób przekazywania impulsu nerwowego synapsy dzielimy na chemiczne i elektryczne.

❖    W synapsie chemicznej pomiędzy rozszerzonym zakończeniem neurytu a dendrytem drugiej komórki występuje wąska przerwa zwana szczeliną synaptyczną Błona neurytu nosi nazwę błony presynaptycznej, a dendrytu - błony postsynaptycznej. W cytoplaźmie zakończenia neurytu przy błonie presynaptycznej występują pęcherzyki zwierające neurohormon (zwykle

32