Rzątfy Bofesfawa Chrobrego
Gniezno pierwsza stolica Polski powstało jako siedziba ambitnego władcy. Gród był świadkiem najważniejszych wydarzeń początków polskiej historii: chrztu, wykupienia zwłok św. Wojciecha, zjazdu gnieźnieńskiego i wreszcie pierwszej koronacji na króla Polski.
NARODZINY GRODU
Początki pierwszej stolicy Polski giną w po-rorocc dziejów i wielu historii możemy się jedynie domyślać Musto mml założyć legendarny Lech: . Oto um Rt’>g naynytszy. gro-mowlodnr i wcisitmiitair)' Światowid zsyła ruot urn* .swój widoczny Tcyo orla hiałtyn przyjmuję za godłu ludu swego. a wniół dębu zbuduje grińl swój ksigiyey i ad orlego gnhK-do Gniezdnem go nazwx~ IHyrmw i starszyzna ytzntrili na znak zgody trzykrotne . hura " | ,, | ntj ru.kuz knesia l.eiłto »»■ okolicznej puszczy co dzień iktdndy topoiy i poszóslnc zaprzęgi wtilow zwoziły na wzgórze z orlim gniazilem połfine pnie dfłmwe. strzeliste rośny zyniezne i wysmuklę iwanie Inki Gntezd-no tlało na najwznioślejszym wzgórzu. Choć stolica pwrw-s/ych Piastów powstała jeszcze pod koniec VIII w. Ii> najstarsze wykopaliska twi.uk- /a o pobycie
. ' ■ 41“. **'*>.» .•Jfi.-Jlfth
( t . ■ 4-4'. * ■- *, l'| kowanie sobie i
■ < • 8 l -l] VmS”nł h
y • • v U/ fhtiec donn
• a : W « dl/.e Kruszwicy
ludzi u tyra miejscu juz dużo wcześniej Najdawniejsze ślady bytności ludów koczowniczych w okolicach pózmejszcęo grotlu Jatuw się aa VIII tysiąclecie p.n e. zaś pierwszą osadę założono urn w okolicach początku naszej ery. Wybudowane setki lat później Gniezno nie powstało jednak w wynika sponumczne-po osadnictwa polegającego rui wyszukiwaniu miejsca dogodnego gospodarczo. Okolice gro du nic byty ani szczególnie urodzajne; ani nir leżały na przecięciu najważniejszych szlaków handlowych Gród <id początku pomyślany został jako siedziba dla władcy i jego druży ny „gniazdo**. z którego można Pyto kontro Iowie rozległą okolicę. Dostępu na szczyt broniły strome zbocza oniz trzy jeziora siła-czające górę z zachodu, północy i południa. Gniezno powstało więc głównie ze w/gięslóu strategicznych, zaś celem jego bodownt-% r i V, c/yełt było priWdoftodobnic podporząd-* ’ • '» kowanie sobie wszystkich plemion Pis budowniczy grodu mógł dorównać leżącej na wacho-starszemu, centralnemu ośrosiiowt państwa Goplan Niezależnie jednak od lego. takie były cele inwestującego w pr/cstsięwzię-cic władcy. >ch realizacja musiała przejść jego najśmielsze oczekiwania Hczpicczna baza wypadowa w Gnieźnie walnie przyczyniła się do uzyskania dotninacii nad pozostałą częścią Wielkopolski, zaś w dalszej perspektywie do podporządkowania sobie plemion polskich
SZYBKI ROZWÓJ
Pierwotny kompleks został zaprojektowany i«ho CitloSc i wybushiwany od podstaw. Obwarowani siedziba księcia i skupiające ludność podległą podgioslzie tworzyły nutem olbrzy-
Ą Oprawa średniowiecznego ../lutego kodeksu*’ gnieźnieńskiego.
▲ Pierwsza katedra gnieźnieńska powstała oh. IOW r. z wcześniejszego kościoła na podgrodziu, /.ustala przebudowana już na poe/ąlhu XI w.
Gotycka budowla pochodzi t XIII XVI w. Później była przebudowywana po pożarach.
mi prostokąt. (Kredek pnrząlknuo Kklmtal się z grodu i podgrodzia, a także miejsca bliżej nieznanego kultu pogańskiego, którego rolę przejęła później pierwsza świątynia chrześcijańska. W przeciwieństw icdo pó/niepzci bazyliki, ośrodek ku!’" pogańskiego znajdował sic jednak poza murarni Gniezno rozwijało się szybko, w cugu pierwszych IDO lat historii znacznie zwiększyła
O
WAŻNE I CIEKAWE
Do dz>ś rtc wtadomo. skąd naprawdę wzięła się nazwa Grie/rw - na ten tomal islniejo kilka wiarygodnych teorii Najbardziej popUama wersja rn6/ó. że nazwa grodu pochodzi od słowo .gmazdo' (na przykład, jak c‘ ;e legenda, gniazdo pary ortow znaleziono przez Locha) Pierwotna wersjo nazwy brzmiałaby więc Gmezdno Gmezdnem mógł zost3ć nazwany nowy gród także z powodu okalających go wokół je/icr. tworzących wielki kolisty zbiornik v/odrry Inna teoria wywodzi nazwę Gniezna od Knłezna łub Kniaźna - czyli miejsca pobytu księcia (kniaź to książę)