scan0007 3

1.1. Psychologiczne podstawy przedsiębiorczości

Zachowanie się człowieka w sytuacjach trudnych

—Ludziom-wielokrolnie zdarzają^sięsytuacje, gdy nieprzewidziana przeszkoda uniemożliwia dalsze działanie, gdy problemy rodzinne utrudniają naukę lub pracę, gdy zmiana pracy albo jej utrata powodują silne i długotrwałe napięcia nerwowe. Cywilizacja, mimo że zapewnia wiele udogodnień takich jak szybki transport i środki porozumiewania się, nowoczesne technologie informatyczne, doskonałe leki itp., to wytwarza też coraz więcej zagrożeń.

Frustracja jest przykrym stanem emocjonalnym, wywołanym pojawieniem się przeszkody w dążeniu do zaspokojenia jakiejś potrzeby lub osiągnięcia określonego celu.

Przyczynami frustracji mogą być przeszkody wewnętrzne, będące natury fizycznej lub umysłowej. Jeśli człowiek ciężko chory nie może samodzielnie zaspokoić nawet tak podstawowych potrzeb, jak głód lub pragnienie, wówczas zbyt duże uzależnienie od innych ludzi bywa źródłem bardzo ostrej frustracji. Natomiast przeszkodą natury umysłowej jest na przykład nieznajomość odpowiednich wzorów i reguł, która nie pozwala na rozwiązanie trudnego zadania matematycznego. Przeszkody mogą mieć również charakter zewnętrzny (np. brak odpowiednich narzędzi niezbędnych do naprawy samochodu).

Przyczyną frustracji może być także konflikt motywacyjny. Szczególnie silne jego natężenie występuje w wypadku konfliktu typu unikanie - unikanie, gdy człowiek staje przed problemem wyboru mniejszego zła.

Nieco mniej przykre emocje towarzyszą konfliktowi unikanie - dążenie.

W takiej sytuacji znajduje się na przykład przedsiębiorca, który zamierza pożyczyć pieniądze na nową inwestycję, ale obawia się potencjalnych strat. Najsłabszy jest konflikt dążenie - dążenie. Pojawia się wraz z koniecznością wyboru jednego z dwu równie atrakcyjnych działań, na przykład w sklepie, dysponując ograniczoną sumą pieniędzy, trzeba zdecydować się na kupno tylko jednej z upragnionych płyt. Zazwyczaj przyjemność ze słuchania zakupionej płyty rekompensuje przykrość, która towarzyszyła konieczności dokonania wyboru.

Czy wiesz, że...    -/■—

Konflikt dążenie - dążenie został doskonale zilustrowany w poniższym frag-mencie komedii Aleksandra Fredry Pan Jowialski:

...Osiołkowi w żłoby dano.

W jeden owies, w drugi siano.

Uchem strzyże, głową kręci,

I to pachnie, i to nęci.

Aż nareszcie przyszła pora.

Że oślina pośród jadła -Z głodu padła.

Z przytoczonego tekstu jasno wynika, że aby uniknąć negatywnych skutków konfliktu dążenie - dążenie, należy jednak dokonać wyboru.

13