57240

Organizm człowieka potrafi w pevniej mierze adaptować się do sytuacji niedoborów pokarmu. W warunkach niedożywienia kalorycznego ulegają obniżeniu trzy komponenty wydatków energetycznych.

I. Obniżenie ciepłotwórczego działania pożywienia. Ustrój traci mniej energii z tytułu tennogenezy bezdrżeniowej.

II.    Obniżenie PPM (5-8% w pierwszym tygodniu występowania ujemnego bilansu energetycznego.

III.    Spadek masy ciała.

W przypadku całkowitej głodówki, zmiany adaptacyjne w zakresie gospodarki energetycznej są jeszcze poważniejsze.

I. Po trzeci) dniach głodzenia stężenie glukozy we krwi obniża się o około 30% i utizymuje na tym poziomie przez dhigi czas.

II.    Zmniejsza się odpowiednio stężenie insuliny.

III.    Wzrasta poziom glukagonu w osoczu, co powoduje nasilenie w wątrobie głukogenezy z białek.

IV.    Gospodarka energetyczna ustroju przestraja się w kieumku przemian katabolicznych przetwarzania i zużywania zapasów.

V.    Tłuszcze stają się głównym materiałem energetycznym i pokrywa ok. 85% zapotrzebowania. Wątroba metabolizuje kwasy tłuszczowe do związków ketonowych (ketogeneza) i w tej fonnic dostarcza do krwi.

VI.    Mięśnie przestają praktycznie zużywać glukozę i na jej miejsce wykorzystują kwasy tłuszczowe, związki ketonowe, a także łancucliy węglowe aminokwasów pochodzących z rozpadu białka tkankowego.

VII.    Mózg stopniowo adaptuje się do czerpania eneigii z utleniania związków ketonowych.

VIII.    Nasilona ketogeneza. w trakcie przedłużającej się głodówki prowadzi do kwasicy metabolicznej mogącej stanowić zagrożenie życia.

Adaptacja do przeżywienia

W warunkach dodatniego bilansu energetycznego reakcja ustroju jest w znacznej mierze przeciwieństwem zmian obserwowanych przy niedożywieniu i obejmują:

I.    Wzrost wydatków' związany cli z ciepłotwórczym działaniem pożywienia.

II.    Przyrost masy ciała.

III. Wzrost wydatków energetycznych związanych z PPM.