Podstawy statystyki, ekonomiki i organizacji (1)

Kontrola merytoryczna materiału statystycznego sprowadza się do kontroli logicznej poprawności zapisów Sprowadza się do:

-    wyszukania w materiale statystycznym zapisów budzących podejrzenia, że są nieścisłe lub błędne,

-    ustalenie, czy istotnie mamy do czynienia z błędem,

-    poprawienie błędu.

Kontrola logicznej poprawności zapisów - w ramach tej kontroli można stwierdzić, czy w odpowiedziach nie ma błędów wynikających ze złego sformułowania pytań w formularzu lub wyjaśnień w instrukcji statystycznej oraz czy odpowiedzi są zgodne ze stanem faktycznym (wiarygodne) i z obowiązującymi przepisami prawa

Błędy w materiale statystycznym mogą mieć charakter przypadkowy lub systematyczny

Błędy o charakterze przypadkowym (wielokierunkowe, losowe) wynikają najczęściej z nieuwagi lub niekompetencji osoby wypełniającej formularz statystyczny. Błędy o charakterze przypadkowym mają różny kierunek, oznacza to, że w niektórych formularzach wartość badanej cechy jest wyższa od rzeczywistej, a winnych niższa od rzeczywistej.

Błędy o charakterze systematycznym (tendencyjne, jednokierunkowe) są popełniane świadomie (celowo). Błędy celowe mają z reguły jeden kierunek, co oznacza, że w każdym formularzu obciążonym błędem wartość cechy jest zawsze wyższa lub zawsze niższa od rzeczywistej.

BŁĘDY STATYSTYCZNE

• Błędy przypadkowe (wielokierunkowe, losowe)

Wiełkość zysku w ty&zł	Budki uliczne							Razem
	A	B	C	D	E	F	G
Fbdana prasz właściciela	1,0	2,0	1,2	0,9	2,3	1,1	1.4	9,90
Fatyczna	0,9	1,5	1,2	1,0	2,8	1,0	2,0	10,4

* Błędy systematyczne (jednokierunkowe, celowe)

Wielkość zysku z tya.2ł	Budki uliczne							Razem
	A	B	C	D	E	F	G
Fbdana przez właściciela	0,7	1,2	1,0	0,8	2,2	1,4	0,3	7,6
Faktyczna	0,9	1,5	1,2	1.0	2,5	2,0	0,4	9,5

Dokładność wyników badania statystycznego jest również zniekształcona na skutek upływu czasu między momentem badania a momentem publikacji wyników. W momencie opublikowania wyników mogą one być niedokładne.

Przykłady zaokrąglania liczb

Liczba otrzymana w wyniku pomiaru	Wymagana dokładność	Liczba otrzymana w wyniku zaokrąglenia
18 621	do 100	18 600
10,621	do 1	11
1,111	do 0,1	LI_________________________
0,0085	do 0,001	0,009

Przykłady zaokrąglania liczb w sytuacji, gdy podana jest wymagana liczba cyfr znaczących.

Liczba otrzymana w wyniku pomiaru	Wymagana dokładność	Liczba otrzymana w wyniku zaokrąglenia
18,6216	do sześciu cyfr znaczących	18,6216
18,6216	do pięciu cyfr znaczących	18,622
18,6216	do czterech cyfr znaczących	18,62
18,6216	do trzech cyfr znaczących	18,6
18,6216	do dwóch cyfr znaczących	19
18,6216	do jednej cyfry znaczącej	20 (cyfrą znaczącą w liczbie 20 jest 2)