Scan0011 Kopia

224 Metody twórczej resocjalizacji

Podsumowując analizy i badania własne oraz informacje merytoryczne uzyskane od osób biorących czynny udział w przedsięwzięciu, możemy stwierdzić, że prezentowane oddziaływania miały twórczy wychowawczo charakter. Pozwala to na sformułowanie następujących wniosków:

(1)    zastosowana metoda przyniosła wyraźne efekty,

(2)    kierunek zmian osobowych i społecznych, poddawanych oddziaływaniom dziewcząt jest pozytywny z pedagogicznego punktu widzenia i wprost proporcjonalnie zbieżny z ich wzrostem podatności na oddziaływania teatralno-resocjalizacyjne,

(3)    charakter i dynamika zmian wskazują, że proces resocjalizacyjny nie został zamknięty i wymaga kontynuacji,

(4)    specyfika i charakter pracy resocjalizacyjno-teatralnej, polegające na wielokrotnych powtórzeniach tych samych reakcji i zachowań werbalnych i pozawerbalnych oraz długi okres oczekiwania na wzmocnienia połączone z niepewnością poziomu satysfakcji osobistej z tej nagrody, powodował sytuacje kryzysowe. Przezwyciężanie powstających i nieuniknionych kryzysów powinno mieć charakter pozasceniczny (wyjście z roli) i systematyczny. Przezwyciężenie kryzysu w wyniku akceptacji spektaklu przez widownię odniosło wyraźny, choć trudny do ocenienia pod względem trwałości w czasie, efekt terapeutyczny. Wypływa z tego wniosek, że częściej należy stosować wzmocnienia etapowe, a więc prezentować osobom z zewnątrz fragmenty pracy scenicznej,

(5)    finał cyklu oddziaływań w postaci premiery spektaklu końcowego powinien stanowić materiał do dalszej pracy wychowawczo-resocjalizacyjnej, najlepiej już poza terenem placówki resocjalizacyjnej. Optymalnym rozwiązaniem byłaby praca o tym charakterze w środowisku otwartym, w którym uczestnicy tej formy oddziaływań będą przebywać (np. w ośrodku kultury, klubie osiedlowym, świetlicy środowiskowej).

Sukces i komplikacje

Eksperyment pedagogiczno-resocjalizacyjny - warszawska „Scena Coda” - był próbą znalezienia alternatywnych form i metod oddziaływań resocjalizacyjnych. Był też jednocześnie próbą odkrycia nowych funkcji i roli teatru. Stąd duże zainteresowanie eksperymentem osób ze środowisk artystycznych i teatralnych. Wystarczy powiedzieć, że Teatr „Scena Coda” otrzymał propozycję występów ze spektaklem Tam na drugim brzegu na festiwalach teatralnych. Propozycja ta, ze względu nadrzędności celów resocjalizacyjnych nad celami artystycznymi, nie została przyjęta. Chodziło o ochronę dobra osobistego wychowanek przez niestawianie ich w roli „prawdziwego” artysty. Zresztą sama realizacja eksperymentu wywoływała wiele kontrowersji, szczególnie wśród kadry pedagogicznej i administracyjnej placówek resocjalizacyjnych, która oddziaływania resocjalizacyjno--teatralne postrzegała w kategoriach konkurencji. Dlatego zapewne też nie udało się wykonać badań końcowych, mających określić trwałość wywołanych zmian osobowych wychowanek nieprzystosowanych społecznie, biorących udział w eksperymencie „Sceny Coda”.

Atmosfera stworzona przez personel wokół wychowanek-uczestni-czek eksperymentu w ich macierzystej placówce spowodowała podjęcie przez część z nich decyzji o nie wracaniu do placówki po urlopie wakacyjnym. Nie można jednak tego faktu traktować w kategoriach porażki resocjalizacyjnej, gdyż uczestniczki eksperymentu uzyskały potwierdzone empirycznie nowe kompetencje osobowe. Dziewczęta z zaufaniem odnosiły się do personelu placówki, co powodowało eskalację trudności. Z informacji uzyskanych kilka lat później okazało się, że w zasadzie dziewczęta poradziły sobie w środowisku otwartym, a dwie z nich rozpoczęły dodatkową edukację. Wnioski powstałe w wyniku oceny podjętych wtedy działań, analizy błędów i sukcesów oraz późniejsze wieloletnie prace studyjne autora zaowocowały zaproponowanym w niniejszej pracy projektem Metody Teatru Resocjalizacyjnego.

3.2. Podstawowe założenia

Metody Teatru Resocjalizacyjnego oraz Metody Resocjalizacji przez Sport

Metoda Teatru Resocjalizacyjnego oraz Metoda Resocjalizacji przez Sport opierają się na kilku przesłankach przyjętych w teoretycznych założeniach twórczej resocjalizacji.

(1)    W każdym człowieku bez względu na sposób jego społecznego funkcjonowania istnieją potencjały twórcze.

(2)    Potencjały twórcze człowieka można rozwijać i kształtować za pomocą specjalnych form i sposobów oddziaływań. Przykładem takich form i metod oddziaływań w przypadku osób przystosowanych społecznie są m.in. techniki treningu twórczości Nęcki i in. (2005).