4
9. Dobór cytostatyków - a stopień zaawansowania procesu nowotworowego - Rozrost nowotworu ulega zwolnieniu w miarę zwiększania się masy guza. Zmniejsza się wówczas odsetek komórek znajdujących się w cyklu komórkowym, zmniejsza się tempo replikacji DNA, większość komórek znajduje się w fazie spoczynkowej - Go- W takim stadium jest większość nowotworów w chwili rozpoznania; komórki na tym etapie nowotworzenia są praktycznie niewrażliwe na leki przeciwnowotworowe swoiste dla cyklu, dlatego najpierw należy podawać leki nieswoiste dla cyklu.
Chemioterapia może być:
1. Stosowana samodzielnie - tzn. kiedy jest podstawową metodą leczenia (brak radioterapii i leczenia chirurgicznego), np. chemioterapia białaczek i chłoniaków.
2. Stosowana w skojarzeniu z leczeniem chirurgicznym i w zależności od tego czy poprzedza leczenie chirurgiczne czy też jest przez niego poprzedzana, można wyróżnić:
• chemioterapię wstępną (zwaną też cytoredukcyjną lub neoadjuwantową) -poprzedza leczenie chirurgiczne. Stanowi pierwsze leczenie w nowotworach, w przypadku których oprócz guza pierwotnego istnieją ogniska przerzutowe oraz u chorych, u których duże rozmiary ogniska (guza) pierwotnego, przy braku przerzutów, uniemożliwiają rozpoczęcie leczenia od zabiegu operacyjnego - w tych przypadkach leczenie chirurgiczne stosuje się po zakończeniu chemioterapii wstępnej
• chemioterapię uzupełniającą (adjuwantowa) - wykonywana po chirurgicznym usunięciu nowotworu. Stosowana jest rutynowo m.in. raku gruczołu mlekowego i raku jajnika. Chemioterapia uzupełniająca jest wymierzona przeciwko mikroprzerzutom. Badania wykazały bowiem, że w chwili gdy ognisko pierwotne nowotworu staje się wykrywalne klinicznie, istniejąjuż mikroprzerzuty.
Chemioterapia może być:
• radykalna - gdy celem (możliwym do zrealizowania) jest wyleczenie z choroby nowotworowej
• paliatywna - gdy wyleczenie jest niemożliwe, ale dąży się do złagodzenia cierpień i wydłużenia życia chorego.
T.M.