scan0145

oczyszcza się na kolumnie sorpcyjnej, po czym adsorbuje się witaminę na węglu aktywnym. Do wymycia stosuje się wodny roztwór acetonu (75%). Oczyszczanie przez sorpcję na węglu aktywnym przeprowadza się dwukrotnie. Końcowe wymycie przeprowadza się za pomocą roztworu amoniakalnego. Końcową krystalizację witaminy uzyskuje się po dodaniu bezwodnego acetonu.

PŁYN POHODOWLANY

etanol, KCN

aceton 75% woda

amoniakalna

aceton

WITAMINA B_f2

Rys. 18.6. Otrzymywanie cyjanokobalaminy

18.2.2. Witamina B₂

Witamina B₂ (ryboflawina) stosowana jest w medycynie, weterynarii oraz w hodowli zwierząt jako dodatek do pasz. Produkowana jest w skali przemysłowej trzema metodami:

-    w wyniku pełnej syntezy chemicznej,

-    w wyniku syntezy chemicznej z D-rybozy otrzymywanej z hodowli drobnoustrojów,

-    metodą mikrobiologiczną.

W pełnej syntezie chemicznej ryboflawiny surowcem wyjściowym jest glukoza. W metodzie półsyntctycznej wykorzystuje się jako surowiec D-rybo-zę, otrzymywaną w wyniku hodowli mutantów Bacillus subtilis lub Bacillus pwnilus. Jest to metoda popularna, ok. 50% światowej produkcji ryboflawiny otrzymywanej jest tą metodą i tańsza od chemicznego przekształcania D-glu-kozy w D-rybozę. W hodowli B. pumilus jako źródło węgla stosowany jest sorbitol. Otrzymywana D-ryboza oczyszczana jest przez precypitację zanieczyszczeń etanolem, a następnie za pomocą wymieniaczy jonowych.

Dzięki bezpośredniej fermentacji otrzymuje się ok. 30% produkcji ryboflawiny. Wiele drobnoustrojów wykazuje zdolność do wytwarzania witminy B₂. Bakterie Clostridium acetobutilicum w procesie beztlenowym wytwarzają do 0,1 kg ryboflawiny/m³. Drożdże z gatunku Candida, np. Candida flarus. wytwarzają ok. 0,6 kg/m³. Najlepszą wydajność wykazują promieniowce Eremot-hecium ashbyii oraz Ashbya gasypii — do 10 kg/m\ Ashbya gasypii hcelowano są na prostych węglowodanach, z peptonami jako źródłem azotu. Hodowla tlenowa w temperaturze 28-29°C trwa do 5 dni.

Preparaty paszowe witaminy B₂ otrzymuje się bądź w wyniku bezpośredniego wysuszenia brzeczki pofermentacyjnej, przez działanie zasadowych proteaz na płyn pohodowlany w temperaturze 60°C i następnie wydzieleniu fazy stałej przez chłodzenie. Materiał stały po przemyciu jest suszony i stanowi gotowy preparat paszowy.

Technologia otrzymywania czystej witaminy B₂ obejmuje kilka etapów oczyszczania. Po zakwaszeniu roztworu jest on ogrzewany do 121°C i wirowany w celu oddzielenia zanieczyszczeń. Następnie ryboflawina jest redukowana. Forma zredukowana jest słabo rozpuszczalna w wodzie i wydzielana jest przez precypitację. Wydzielany osad jest poddawany utlenianiu. Końcowy preparat otrzymuje się w wyniku krystalizacji.

13.2.3. Witamina C

Funkcja fizjologiczna witaminy C (kwasu askorbinowego) nie jest do końca poznana. Brak tej witaminy wywołuje chorobę zwaną szkorbutem. Witamina C jest związkiem powszechnie stosowanym w lecznictwie, jest także stosowana w przemyśle spożywczym jako czynnik zapobiegający utlenianiu. Jako swoistą ciekawostkę warto podać, że jedynie organizmy: ludzki, małp wyższych i świnki morskiej nie są w stanie same produkować witaminy C, gdyż nie zawierają kluczowego enzymu dehydrogenazy kwasu L-gulanowego, przekształcającej ten kwas w kwas askorbinowy.

Kwas askorbinowy otrzymywany jest metodami chemicznymi z glukozy, przy czym jeden etap jest procesem biochemicznym.

Na rys 18.7 przedstawiono schemat przekształceń. Etap mikrobiologiczny polega na konwersji L-sorbitolu w L-sorbozę.

Proces prowadzony jest za pomocą bakterii Acetobacter suboxidans w warunkach intensywnego natleniania. W zależności od początkowego stężenia sorbitolu (10-29%) hodowla trwa od 14 do 40 godzin. Temperatura hodowli