scan0149

236

Podstawowa metoda frakcjonowania białek krwi polega na precypitacji etanolem w niskiej temperaturze.

Na rys. 18.9 przedstawiono schemat otrzymywania gammaglobuliny i albuminy przez frakcjonowanie osocza krwi ludzkiej. Osocze uzyskiwane jest w stacjach krwiodawstwa. Otrzymane w wyniku frakcyjnej precypitacji z etanolem osady gamma globuliny i albuminy są surowcami do wytwarzania końcowej formy leku.

Z ludzkiego osocza uzyskuje się metodami frakcjonowania białek nie tylko albuminę i gammaglobuliny, ale również inne preparaty krwiopochodne, np. czynniki krzepnięcia.

W wydzielaniu niektórych frakcji osocza wykorzystuje się różnice w temperaturze krzepnięcia. W ten sposób wydziela się z osocza przez częściowe rozmrożenie w temperaturze poniżej 4°C tzw. krioprecypitat, zawierający czynnik krzepnięcia.

Wszystkie technologie frakcjonowania osocza oraz produkcji szczepionek wymagają przestrzegania specjalnych reżimów technologicznych czystości i dokładnej kontroli preparatów.

Wiele szczepionek podawanych jest podskórnie lub domięśniowo, zaś surowice podawane są dożylnie. Preparaty te muszą być sterylne.

Z uwagi na labilność termiczną i wrażliwość nie można stosować termicznych lub chemicznych metod sterylizacji. Powszechnie stosuje się filtrację wyjaławiającą. Podstawowe znaczenie ma utrzymanie właściwej higieny instalacji w celu zapobieżenia przedostaniu się do gotowych preparatów niskocząs-teczkowych produktów metabolizmu drobnoustrojów.

13.6. Dobra Praktyka Produkcyjna

Produktom farmaceutycznym przeznaczonym dla ludzi stawiane są szczególnie wysokie wymagania jakościowe. Pacjenci muszą być pewni, że otrzymują lek bezpieczny i czysty. Dla budowania zaufania do produktów farmaceutycznych opracowano zespół szczególnych zasad zapewniania jakości określonych mianem Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP — Good Manufacturing Practices). W ogólnym zarysie odpowiadają one zasadom systemów zapewniania jakości, zawartym w normie ISO 9001 i pochodnych, ale dostosowane są do specyfiki produkcji farmaceutycznej. Wytyczne GMP ukierunkowane są na taką organizację procesu produkcyjnego, który ma zapewnić przestrzeganie właściwych procedur postępowania na wszystkich etapach wytwarzania produktu. W odróżnieniu od klasycznych metod kontroli jakości koncentrujących się na eliminowaniu produktów nie spełniających wymagań, zasady GMP kładą nacisk na eliminowanie przyczyn powstawania niezgodności. Poczynając od szczegółowych testów toksykologicznych i prób klinicznych, poprzedzających wprowadzenie leku do produkcji przemysłowej, poprzez etap projektowania technologii, po zapewnienie właściwych warunków produkcji. Warto wspomnieć, iż zespół wytycznych dotyczących badań laboratoryjnych ujętych jest w normy tzw. Dobrej Praktyki Laboratoryjnej (GLP - Good Laboratory Practices).

Główne wytyczne GMP dotyczą:

-    spełniania przez wszystkie surowce używane do produkcji jasno zdefiniowanych i kontrolowanych wymagań jakościowych,

-    wprowadzenia i przestrzegania szczegółowych i jednoznacznych procedur produkcyjnych, zapewniających najwyższą jakość produkcji,

-    zapewniania walidacji używanych metod analitycznych,

-    dokładnej dokumentacji procesu produkcyjnego, zapewniającej możliwość odtworzenia warunków wytwarzania danej partii produktu w celu identyfikowania przyczyn powstawania niezgodności z wymaganiami jakościowymi,

-    właściwego szkolenia i doskonalenia kwalifikacji personelu,

-    zapewnienia systematycznych przeglądów systemu zapewniania jakości (tzw. audytów), dokonywanych zarówno przez pracowników firmy, jak i zewnętrznych niezależnych ekspertów.

Spełnianie przez system organizacji produkcji wymagań GMP jest potwierdzane stosownym certyfikatem przyznawanym przez niezależne firmy audytor skie. Wprowadzenie i przestrzeganie zasad GMP stanowi obecnie warunek niezbędny utrzymania się firmy na rynku.

Literatura uzupełniająca

1.    A. Chmiel: Biotechnologia farmaceutyczna: dokonania XX i oczekiwania XXI. Biotechnologia. 4 (59), 2002, 56-78.

2.    A. Chmiel, S. Grudziński: Biotechnologia i chemia antybiotyków. PWN, Warszawa 1998.

3.    J. Florcnt. Vitamins; w Biotechnolog)-, H.-J. Rchm. G. Reed (cds). VCH, Wcinhcim, 1985. vol. 4, 115-158.

4.    Z. HoStalck, Z. Vanek: Tctracyclines; w Biotcchnology, H.-J. Rehm, G. Reed (eds), VCH, Weinheim, 1985. vol. 4. 393-429.

5.    D.A. Lowc: Antibiotics; w Basic Biotcchnology. C. Ratledgc. B. Kristiansen (eds). Cambridge University Press, Cambridge 2001, 349-376.

6.    J.O’ Sullivan, R.B. Sykcs: P-Lactam Antibiotics; w Biotcchnology. H.-J. Rchm, G. Reed (eds). VCH, Weinheim. 1985. vol. 4. 247-281.

7.    L.L. Smith: Stcroids; w Biotechnolog/. H.-J. Rchm. G. Reed (cds). VCH, Wcinhcim. 1985, vol. 6a. 31-78.

8.    U.E. Vicsturs. I.A. Szmite, A.W. Źilcwicz: Biotechnologia. Substancje biologicznie czynne, technologia, aparatura. WNT. Warszawa 1992.