również cennych informacji kierownictwu przedsiębiorstwa. Dla kierownika odpowiedzialnego za sferę finansów bilans jest ekonomicznym podsumowaniem wcześniejszych decyzji, a jednocześnie tworzy syntetyczny obraz mogący służyć za punkt odniesienia przyszłych decyzji. Zakres informacji zawartych w bilansie dotyczy skali prowadzonych działań, rentowności, płynności finansowej, zadłużenia oraz zmian w zasobach przedsiębiorstwa.
Bilans księgowy opracowuje się zgodnie z obowiązującym układem. Wzorzec bilansu stanowi załącznik do Ustawy o rachunkowości. Główne pozycje bilansu oraz jego układ prezentuje rysunek 3.1.
Rysunek 3.1. Układ bilansu księgowego
AKTYWA (majątek) |
PASYWA (źródła finansowania) | ||
A. |
Aktywa trwate (I+II+III+IV+V) |
A. |
Kapitał (fundusz) własny |
1. |
Wartości niematerialne i prawne |
(I+II+III+IV+V+VI+VII+VHI+IX) | |
II. |
Rzeczowe aktywa trwale |
I. |
Kapitał (fundusz) podstawowy |
III. |
Należności długoterminowe |
II. |
Należne wpłaty na kapitał podstawowy |
IV. |
Inwestycje długoterminowe |
(wielkość ujemna) | |
V. |
Długoterminowe rozliczenia |
III. |
Udziały (akcje) własne (wielkość |
międzyokresowe |
ujemna) | ||
B. |
Aktywa obrotowe (I+II+III+IV) |
IV. |
Kapitał (fundusz) zapasowy |
I. |
Zapasy |
V. |
Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny |
II. |
Należności krótkoterminowe |
VI. |
Pozostałe kapitały (fundusze) |
m. |
Inwestycje krótkoterminowe |
rezerwowe | |
IV. |
Krótkoterminowe rozliczenia |
VII. |
Zysk (strata) z lat ubiegłych |
międzyokresowe |
VIII |
Zysk (strata) netto | |
IX. |
Odpisy z zysku netto w ciągu roku | ||
obrotowego (wielkość ujemna) | |||
B. |
Zobowiązania i rezerwy na | ||
zobowiązania (I+II+III+IV) | |||
1. |
Rezerwy na zobowiązania | ||
II. |
Zobowiązania długoterminowe | ||
III. |
Zobowiązania krótkoterminowe | ||
IV. |
Rozliczenia międzyokresowe | ||
Aktywa razem (A+B) |
Pasywa razem (A+B) |
o
z
_)
<
a
<
s
>-
£
<
H
<
OS
N
<
Q
<
<
N
ZASADA „RÓWNOWAGI BILANSOWEJ” Źródło: opracowanie własne na podstawie ustawy o rachunkowości.
Z zasady równowagi bilansowej wynika, że łączna wartość aktywów musi równać się łącznej wartości pasywów. Można to zapisać w formie następującego równania:
L aktywów = £ pasywów
Można również powiedzieć, że bilans księgowy jest swego rodzaju uszczegółowieniem powyższego równania, w którym wykazane są różne pozycje aktywów i pasywów na dzień bilansowy. Dwie strony bilansu prezentują w ujęciu pieniężnym obraz tej samej jednostki gospodarczej, ale z dwóch różnych punktów widzenia. Chociaż poszczególne elementy bilansu ujęte po stronie majątku i źródeł jego pochodzenia wykazywane są w różnej wysokości, to suma aktywów oraz suma pasywów musi się równoważyć. Zachowanie tej prawidłowości gwarantuje konsekwentne stosowanie zasady podwójnego zapisu. Zachwianie zaś równowagi bilansowej może wynikać jedynie z wadliwego księgowania.