scana3

Rozdział 10

EWIDENCJA PRZYCHODÓW I KOSZTÓW ZWIĄZANYCH Z ICH OSIĄGNIĘCIEM 10.1. Istota i klasyfikacja przychodów

Pierwszoplanową rolę w kształtowaniu wyniku finansowego odgrywają przychody ze sprzedaży. Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF nr 18) definiują przychody jako „wpływ korzyści ekonomicznych brutto (w okresie obrachunkowym) z tytułu normalnej działalności przedsiębiorstwa, jeśli powoduje on wzrost kapitału własnego dokonany inną drogą niż droga zwiększenia wkładów udziałowców”¹⁵³.

Znowelizowana ustawa o rachunkowości definiuje pojęcia przychodów i zysków jako „uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów, albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli”¹⁵ .

Przytoczone wyżej sformułowanie „przychodów” w pełni odnosi się do przychodów osiąganych w procesie sprzedaży. Pojecie sprzedaży należy rozumieć jako przeniesienie przez sprzedającego na kupującego wszelkich uprawnień do dysponowania przedmiotami transakcji w zamian za zapłatę określonej ceny.

W zakresie podstawowej działalności operacyjnej na przychody ze sprzedaży składają się przychody uzyskane ze sprzedaży:

•    produktów, tj. wyrobów gotowych oraz robót i usług,

•    towarów,

•    materiałów.

Do przychodów z działalności gospodarczej zalicza się należne przychody, chociaż nie zostały jeszcze otrzymane. Dotyczy to należnych kwot za sprzedane na zewnątrz rzeczowe składniki majątkowe i usługi, a także kwot należnych z tytułu operacji finansowych (sprzedaży papierów wartościowych, udziałów, dyskonta otrzymanego przy zapłacie należności wekslami itp.). Stanowi to wyraz stosowania podstawowych zasad rachunkowości (memoriałowej, współmierności, istotności).

Przychód ze sprzedaży stanowią zatem kwoty należne lub uzyskane za sprzedane produkty, towary i materiały wynikające z przemnożenia sprzedanej ilości przez jednostkową cenę sprzedaży, skorygowane o udzielone rabaty, bonifikaty i inne opusty oraz zmniejszone o należny od tej sprzedaży podatek VAT.

Nie są natomiast przychodami ze sprzedaży:

•    podane w fakturach należności z tytułu wydatków wyłożonych za odbiorcę produktów, towarów itp., za transport, ubezpieczenie i inne opłaty na jego polecenie - niestanowiące elementu ceny sprzedaży,

•    należny podatek VAT, wykazany w fakturach,

•    przychody pobierane i fakturowane przed wykonaniem dostaw i usług,

•    wartość składników rzeczowych przekazanych na potrzeby reprezentacji i reklamy,

•    kwoty otrzymane na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego,

•    przychody, które bezpośrednio zwiększają fundusze specjalne, wartość umorzonych i przedawnionych zobowiązań.

153

154

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Warszawa 1994. Ustawa o rachunkowości...

214