[V. CHOROBA WRZODOWA
A. Omówienie. Y\ rzody trawienne są ograniczono mi nadżerkami śluzówki żoiąaka iub' dwunastnicy, które wywołują H6! : mocą drążyć dc naczynia krwionośnego (.powodując Krwawienie) iub do jamy otrzewnej". Wrżdd\ trawienne sa najczęstszą przvczvna krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (40" o przypadków).
1. Występowanie. Częstość występowania chorobo wrzodowej wynosi :.7 córoeznie jest rozpoznawanych 350000 nowych przypadków.
2. Czynniki ryzyka obęimuią palenie ntoniu. spożywanie alkoholu, przyjmowanie polopiryny iub innych n.i.p.z.. rodzinne występowanie choroby, piec męską i wiek
3. Etiologia. Heiifobaaer pylon — spiralna bakteria Gram-ujemna — jest uważana za czvnruk sprawczy w przeszło 900/o owrzodzeń dwunastnicr i 65-70% owrzodzeń żołądka.
B. Obraz kliniczny. Chorzy z czynną chorobą wrzodową zgłaszają się na oddział pomocy doraźnej na skutek wystąpienia jednej z trzech przyczyn: bólu. krwawienia lub perforacji.
1. Ból. Chorzy najczęściej uskarżają się na umiejscowiony w nadbrzuszu palący lub szarpiący ból. który nie promieniuje. Badanie przedmiotowe może wykazać tkliwość w nadbrzuszu, lecz nie objawy otrzewnowe. Ból ustępuje po typowym zastosowaniu ogólnie dostępnych środków'obniżających kwasotę soku żołądkowego iub biokerow H;.
a. Ból spowodowany wrzodem żołądka zazwyczaj pojawia się natychmiast po posiłku.
b. Ból spowodowany wrzodem dwunastnicy pojawia sie pomiędzy posiłkami i może i budzić chorego ze snu. Jest często najgorszy’ tuż przed posiłkiem, a przyjęty pokarm łagodzi objawy
2. Krwawienie jest powikłaniem występującym u 20°<’• chorych z chorobą wrzodowa.
a. Wywiad. Chory może się skarżyć na dolegliwości bólowe w nadbrzuszu.
b. Objawy podmiotowe i przedmiotow e. U 20°o chorych występują smoliste stolce, u 30°o wymioty krw i?., a u 50°o dwa objawy.
\jc. Badanie przedmiotow e. Może by ć obecna tkliwość w nadbrzuszu. Badaniem przez odbvt stwierdza sie obecność krwi utajonej, jeśli nie jest ona widoczna makro
skopowo noó postacią smoltstei treści.
3.Przedziurawienie wy stępuje u 5-10°o chory ch z chorobą wrzodową.
a. Objawy podmiotow e i przedmiotowe. Chorzy podają nagły początek ostrych! dolegliwości bólowych w nadbrzuszu. Mogą im towarzyszyć wymioty i zlewne poty.
%
b. Badaniem przedmiotowym stwierdza się uogólnione napięcie powłok bi z odbicia, obronę mięśniowa i osłabiona oerrstaiwke jelitowa.
r"
. Diagnostyka różnicowa
1. Ból. Ból związany z chorobą wrzodową należy różnicować z zapaleniem trzustki.!kamicą pęcherzyka żółciowego, tętniakiem aorty brzusznej, zatorem tętnicy krezkowej górnej i przyczynami sercowymi.
Ma!lory’ego-Weissa. 4-^.1 C.
Przedziurawienie. W rozpoznaniu różnicowym należ', brać noc uwaue
2. Krwawienie. W krwaw ieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego należy brać pod uwagę żylaki przełykuCzapaienie błony śluzowej żołądka i zespół
przedziuraw ienie innych narządów, pęknięty tętniak aorty ciąże pozamaciczna
i -
meta
I. Niepowiklana choroba wrzodowa. U chorych po aaiących jedynie dolegliwość: bólowe należ’. oznaczvć stężenie heniocIobinv ce’:e:n kluczenia niedokrwistość; po wodo-
wanej przewlekłym krwaw ieniem.
■» - *> i * « • -
2. Krwawienie. U chorveh z obławami krwawienia należy oznacz; ć morfologie krwi. czas protrombinowy (PT) i grupę knvi oraz wykonać próbę krzyżową.
Należy założyć zgłębnik nose wo-żołądkowy celem monitorowania nasilenia krwawienia'.
3. Przedziurawienie