Schowek04

Wersja	1	11	Ili	IV
Parametry Napięcie wyjścio we	12 tO,5 V	32 ±2 V	5 tO,3 V	1,5...35 V
Prąd obciążenia	0...7 A	0.0,1 A	< C* O	0...4 A
Współczynnik stabilizacji	§	0,3%	0,5%	0,5%
Napięcie tętnień	“v8k	1 mVsk	3mV,k	3 niVik
Rezystancja wewnęlrzna	HO ni u	60 mO	60 ni U	60 inO
Zakres zmian napięcia wejściowego	ti V	20 V	20 V	10 V
Elementy Tranzystor Tl	2N3055	BD135	2N3055	2N3055
Diody Dl ,..D4	BYX71	BYP401/50	BYP401/50	BYP6B0/50R
Dioda D10	BZP620D13	-	BZP620C5V6	n
Rezystor KU	18 0/2 W	10 kU/0,5 W	100 0/1 W	18 0/2 W
Rezystor R6	1 kU/0,25 W	3,3kO/0,25 W	6 BO 0/0,25 W	3,3 kO/0,5 W
jtezystor RH	,560 U/0,5 W	1,2 kO'0,5 W	220 0/0,25 W	220... 1,2 kO/0,5 W
Rezystor Rit	12 kO/0,25 W	33 kO'0,25 W	5,1 kO/0,25 W	1...39 kO/0,25 W
Kondensator Cl	2200...4700 pF/	1000 ..2200 |iF	2200...4700 pF/	2200 pF/63 V
	25 V	40 V	16 V

po przekroczeniu określonej wartości napięcia dren-żródło następuje szybkie zmniejszenie efektywnej szerokości kanału, a więc zmniejszenie jego kouduk-tywności. Napięcie źródło-dren nie może oczywiście przekroczyć dopuszczalnej dla danego tranzystora wartości, ponieważ nastąpiłoby wówczas wejścje w obszar powielania lawinowego i trwałe uszkodzenie tranzystora.

W praktyce często zachodzi potrzeba pracy przy małych napięciach wyjściowych. Zaczyna tu oddziaływać rezystancja dynamiczna diody Zenera, gdy Uo jest mniejsze od około 6 V. Objawia się to zmniejszeniem współczynnika stabilizacji i zwiększeniem rezystancji wewnętrznej układu. Jedną z najbardziej skutecznych metod zmniejszenia rezystancji dynamicznej diody Zenera jest zastosowanie dodatkowego wzmacniacza stałoprą-

Rys. 5. UkUd zmniejszający rezystancję dynamiczną diody Zenera

Rys. 6. llkład zabezpieczenia nadmiarowego ze sprzężeniem napięciowym

Rys. 7. Sygnalizator przeciążenia układu

dowego (rys. 5). Każda zmiana prądu diody Zenera czynnikami destabilizującymi powoduje zmianę napięcia na rezystorze KI, a więc i zmianę prądu kolektora tranzystora T. Zmiany te mają przeciwny kierunek, dając tym samym co najmrtiej dziesięciokrotne zmniejszenie wypadkowej rezystancji układu.

Przy zastosowaniu powyższego rozwiązania w sprzęcie profesjonalnym, zachodzi często potrzeba zabezpieczenia układu przed przypadkowymi przepięciami za-* równo w kierunku dodatnim jak i ujemnym, bez zwiększani^, rezystancji wewnętrznej stabilizatora^ Najbardziej skutecznym rozwiązaniem jest układ napięciowego zabezpieczenia nadmiarowego, przypieszającego przepalenie bezpiecznika B (rys. 6). W układzie tym przy wzroście napięcia wyjściowego powyżej wartości znamionowej następuje przekroczenie napięcia diody Zenera Dl i szybki wzrost prądu w obwodzie bramki triaka, który włącza się i zwiera przez bezpiecznik-źródło napięcia, z czasem zadziałania około 20 ps, przy przekrbcze-niu napięcia nadmiarowego o około 5%. Czułość układu można zmniejszyć włączając równolegle z rezystorem R1 kondensator Cl o wartości nie przekraczającej 1 |iF. Przy przepięciach w kierunku przeciwnym działanie układu jest identyczne, ponieważ triak włącza się po przekroczeniu napięcia około 0,6 V. Stabilizator ma również wskaźnik świetlny sygnalizujący przeciążenie - układu (rys. 7). W momencie przeciążenia układu, na diodzie Zenera powstaje ujemne napięcie z układu startowego. Stan ten wprowadza tranzystor T6 w przewodzenie przez rezystor ogranicza jąęwftt&|Co objawia się zaświeceniem diodfSj^Ho-iuminescencyjnej Dli. RezysłHrR22 ogranicza prąd diody Dli.

Stabilizator napięcia, którego schemat przedstawiono na rys. 3, może być wykonany w czterech wersjach o różnych parametrach zestawionych powyżej.