Segregator2 Strona4

Rozdział XII. Reakcje utleniania-redukcji. Korozja

Doświadczenie 1. (str. 125)

Przykiad reakcji utleniania-redukcji. Termiczny rozkład manganianu (VH) potasu i dyspropor-cjonacja powstałego manganianu (VI) potasu w reakcji z wodą

a)    Jedną probówkę napełnij całkowicie wodą, zatkaj jej koniec kciukiem i umieść odwróconą do góry dnem w dużym napełnionym wodą krystalizatorze tak, by do probówki nie dostało się powietrze. Do drugiej probówki wsyp KMn0₄ (na wysokość ok. 2 cm), zatkaj jej wylot korkiem z rurką, do której dołącz wężyk gumowy. Zacznij ostrożnie ogrzewać manganian(VH), aż rozpocznie się reakcja rozkładu. Po kilkunastu sekundach, gdy z probówki ujdzie już rozgrzane powietrze, zacznij zbierać wydzielający się gaz do probówki napełnionej wodą i wstawionej do krystalizatora. Kontynuuj ogrzewanie aż do chwili, gdy gaz przestanie się wydzielać. Następnie żarzącym się łuczyw-kiem zidentyfikuj gaz zebrany do probówki. Porównaj substancję, która znajduje się w ogrzewanej probówce, z manganianem(VII) potasu. Obserwacje i wnioski (wraz z odpowiednim równaniem reakcji) zapisz w zeszycie.

b)    Napełnij niewielką zlewkę wodą destylowaną. Wsyp do niej substancję z ogrzewanej wcześniej probówki i obserwuj zmiany zabarwienia roztworu. Wymieszaj go, a potem przesącz przez sączek na lejku szklanym. Czy na sączku pozostał jakiś osad? Obserwacje i wnioski (wraz z odpowiednim równaniem reakcji) zapisz w zeszycie.

Obserwacje

a)    Podczas ogrzewania KMn0₄ wydziela się bezbarwny gaz podtrzymujący palenie (zanurzone w nim żarzące się łuczywko zapala się). Manganian(VII) ma postać grubokrystaliczną, a barwę prawie czarną z fiole to'wym połyskiem. Po zakończeniu ogrzewania otrzymujemy czarny z odcieniem zieleni, drób no k ry s t a li cz ny proszek.

b)    Po wsypaniu ogrzewanej substancji do wody, przez krótką chwilę pojawia się ciemnozielone zabarwienie powstającego roztworu, które przechodzi jednak szybko w barwę karminową lub fioletową, charakterystyczną dla manganianu(VII). Po przesączeniu tego roztworu na sączku pozostaje niewielka ilość drobnego czarnego osadu.

Wnioski

1.    Ogrzewanie KMn0₄ powoduje jego rozkład z wydzieleniem tlenu. W wyniku tej reakcji otrzymujemy mieszaninę manganianu(VI) potasu i tlenku manganu(IV):

2KMn0₄ —K2Mn0₄ + Mn0₂ + 0₂

2.    Mangan na VI stopniu utlenienia jest wysoce nietrwały i ma silne właściwości redukujące. Dlatego charakterystyczne dla niego zielone zabarwienie roztworu szybko zanika, a manga-nian(VI) przechodzi w manganian!VII):

3K₂Mn0₄ + 2H₂0 —» 2KMn0₄ + Mn0₂i + 4KOH Może też utleniać się np. tlenem rozpuszczonym w wodzie.

73