Ostrożnie sprawdź, jaki zapach ma amoniak, skierowując gaz do siebie ruchami ręki. Rurkę odprowadzającą znajdującą się w zakorkowanym naczyniu z amoniakiem zanurz w wodzie z dodatkiem kilku kropli fenoloftaleiny. Jaki charakter chemiczny ma amoniak? Zapisz obserwacje, wnioski i równanie reakcji chemicznej w zeszycie.
b) Do otwartej butelki z wodą amoniakalną lub kolby z mieszaniną roztworów soli amonu i wodorotlenku sodu zbliż butelkę ze stężonym kwasem solnym. Co zaobserwowałeś? Zapisz obserwacje, wnioski i równanie reakcji chemicznej w zeszycie.
c) Spal w powietrzu wstążkę magnezu. Produkt spalania wrzuć do zlewki z wodą i dodaj nieco wodorotlenku sodu. Zwróć szczególną uwagę na zmiany zapachu towarzyszące wszystkim przemianom. Zapisz obserwacje, wnioski i równanie reakcji chemicznej w zeszycie.
Obserwacje
a) Ogrzewanie wody amoniakalnej lub zalkalizowanego roztworu soli amonu powoduje wydzielanie się bezbarwnego gazu o charakterystycznym, ostrym zapachu. Gaz ten rozpuszcza się w wodzie, wywołując różowe zabarwienie fenoloftaleiny.
b) Po zbliżeniu wylotu butelki ze stężonym kwasem solnym do wylotu butelki z wodą amoniakalną pojawia się biała mgiełka.
c) Wstążka magnezowa spala się w powietrzu na żółtobiały proszek. Proszek ten rozpuszcza się w wodzie, a nad roztworem pojawia się słaby zapach amoniaku. Po dodaniu wodorotlenku sodu można wyczuć nad roztworem wyraźny zapach amoniaku. W roztworze wytrąca się biały osad [jeśli stężenie powstającego wodorotlenku magnezu jest odpowiednio duże].
Wnioski
1. Zgodnie z zasadą, że wzrost temperatury obniża rozpuszczalność gazów w wodzie, ogrzanie wody amoniakalnej powoduje wydzielenie części rozpuszczonego w niej amoniaku:
Podczas rozpuszczania amoniaku w wodzie zachodzi przemiana odwrotna. Ponadto następuje dysocjacja: H20
Powstające jony wodorotlenkowe odpowiadają za zabarwienie fenoloftaleiny - alkalizują środowisko. Amoniak ma charakter zasadowy.
2. Cząsteczki amoniaku znajdujące się nad wodą amoniakalną reagują z chlorowodorem unoszącym się nad stężonym kwasem solnym. Powstaje stały chlorek amonu, który ze względu na duże rozdrobnienie ma postać białej mgiełki:
97