c. Hormonozależna inwolucja tkanek np. gruczoły sutkowe po karmieniu piersią, endometrium w czasie miesiączki; inwolucja patologiczna - gruczoł krokowy po kastracji
d. Apoptoza komórek szybko proliferujących - nabłonek krypt jelitowych lub komórki nowotworowe
e. Apoptoza zużytych neutrofili, komórek immunologicznych, w reakcji odrzucania przeszczepu
f. Choroby wirusowe
g. Nowotwory
h. Czynniki uszkadzające - ciepło, promieniowanie, leki, które powodują uszkodzenie DNA
i. Atrofia narządu po zatkaniu dróg wyprowadzających - ślinianki
8.
Mechanizmy apoptozy
a. Faza sygnałów wstępnych - inicjowanie kaskady śmierci, aktywacja kaspaz inicjatorowych i aktywacja kaskady enzymów prowadzących do śmierci komórki
i. Brak hormonów, czynników wzrostu,czyli brak stymulacji koniecznej do przeżycia, uszkodzenia komórek - wolne rodniki, napromienianie, działanie limfocytów Tc, TNFa, działanie czynników uszkadzających
b. Faza kontrolno-decyzyjna - decyzja o podjęciu lub odłożeniu decyzji samounicestwiającej komórkę; przekazanie bodźców śmierci poprzez swoiste białka adaptorowe do mechanizmu wykonawczego; regulacja przepuszczalności mitochondriów przez białka należące do rodziny Bcl-2
i. Uczynnienie kaspaz przez białka adaptorowe posiadające domenę śmierci
ii. Zmiana czynności mitochondriów przez białka z rodziny Bcl-2, uwolnienie cytochromu c i aktywacja Kaspar; reakcje proteolityczne (wzrost przepuszczalności zewnętrznej błony mitochondrialnej
iii. Działanie białka Tp53, kieruje na apoptozę
iv. Stosunek czynników proapoptycznych (Bax, Bad) i antyapoptycznych (Bcl-2, Bcl-XI) decyduje o ostatecznym efekcie ||j||
c. Faza wykonawcza
i. Uczynnienie Kaspar- przecianie białek
ii. Rozkład cytoszkieletu i macierzy jądra komórkowego do ciałek apoptycznych w wyniku tworzenia wiązań krzyżowych w łańcuchach białek
iii. Fragmentacja DNA, rozbicie cytoszkieletu, formowanie ciałek apoptyczych, fagocytoza; rozpad DNA (endonukleazy zależne od Ca, Mg)
d. Faza uprzątania - usuwanie martwych komórek (fagocyty) bez odczynu zapalnego; czyli jest to fagocytowanie komórek apoptycznych i pofragmentowanych ciałek apoptycznych przez makrofagi
e. * w mikroskopie
i. Ciałka apoptyczne lub makrofagi
ii. Brak reakcji zapalnej
iii. Obkurczanie komórek
iv. Kondensacja chromatyny
v. Ciałka apoptyczne (rozpad jądra i cytoplazmy z tworzeniem ciałek apoptycznych)
vi. Fagocytoza ciałek apoptycznych przez makrofagi
Martwica skrzepowa ( necrosis coagulativa) - denaturacja białek enzymatycznych i strukturalnych w komórce obrzmiałej i obumarłej, stopniowy rozpad jądra i organelli, niedotlenienie (zakwaszenie co blokuje enzymy lityczne), obrzęk komórek a. Makro: żółtawa, szaro-żółtawa, matowa, homogenna
9.