sepsa

{? Choroby wewnętrzne [XI.C. Sepsa i wstrząs septyczny] [ a i © 1—^—l

# $ I		© i	O	O
Pokaż panel Indeks leków	Opcje	Aktualizacja	Start	Powrót	Pomoc Koniec

wstrząs u s e pty czn e g o.

Sepsa rozwija się w następstwie oddziaływania na organizm chorego różnych składników drobnoustroju, m.in.:

1)    lipopolisacharydu (LPS) zwanego endotoksyną- składnika błony zewnętrznej ściany komórkowej bakterii Gram-ujemnych

2)    kwasu lipotejchojowego - składnika ściany komórkowej bakterii Gram-dodatnich

3)    innych elementów strukturalnych bakteryjnych - peptydoglikanu (ściana komórkowa), flageliny (rzęski), mannanu, lipoprotein

4)    fragmentów bakteryjnego DNA, a także dwuniciowego RNA niektórych wirusów

5)    egzotoksyn gronkowców i paciorkowców.

LPS tworzy we krwi kompleks z białkiem wiążącym lipopolisacharyd (LBP), który jest wychwytywany przez receptory CD14, związane z błoną komórkową monocytów/makrofagów i neutrofilów oraz krążące w stanie wolnym w osoczu (te ostatnie są po utworzeniu kompleksu wychwytywane przez komórki niemające na błonie CD14, np. śródbłonek naczyń). Taki kompleks cząsteczek przekazuje sygnał do wnętrza komórki poprzez receptory toil-like (TLR) - dochodzi do aktywacji receptora TLR-4 i przekazania sygnału do wnętrza komórki przy współudziale białka MD-2. Inne scjtostancje drobnoustrojów pobudzają odmienne receptory, np. peptydoglikan - TLR-2, flagelina - TLR-5. Pobudzenie TLR prowadzi za pośrednictwem kinaz do odłączenia od czynnika jądrowego kB (NFkB) jego inhibitora. NFkB wnika do jądra komórki, gdzie może indukować ekspresję >150 genów, w tym szereg mediatorów regulujących przebieg reakcji zapalnej. Intensywność aktywacji TLR i NFkB zależeć może od uwarunkowań genetycznych, co wyjaśniałoby zróżnicowaną podatność na sepsę.

Następstwem aktywacji komórek jest wytwarzanie i uwalnianie wielu cytokin i chemokin prozapalnych, m.in. interleukiny (IL) 1, IL-6, IL-12, IL-15, IL-18, czynnika martwicy nowotworów (TNF) a, które prowadzą do powstawania lub pobudzenia kolejnych mediatorów reakcji zapalnych, m.in leukotrienów, prostaglandyn, białek ostrej fazy, cząsteczek adhezyjnych (ICAM), czynnika aktywującego płytki (RAF), mdukowalnej syntazy tlenku azotu (iNOS), wolnych rodników tlenowych. Równocześnie aktywowane są mediatory o działaniu przeciwzapalnym (np. IL-4, IL-10, IL-13).

Zaburzenia regulacji reakcji zapalnej mogą prowadzić do upośledzenia czynności narządów i zaburzenia homeostazy. Nadmierne nasilenie reakcji zapalnej wywołuje DIC (rozdz. VI.J.3.2.3) i upośledzenie czynności śródbłonka naczyń krwionośnych. Jeśli szlak syntezy mediatorów prozapalnych ulegnie wyczerpaniu, to przewagę uzyskują czynniki przeciwzapalne, osłabiające odporność ustroju. Dochodzi wówczas do nasilenia apoptozy i upośledzenia czynności komórek układu odpornościowego, jak również do dysfunkcji śródbłonka.