minięty; dla: dokładnych — uwzględniony jako poprawka po obliczeniu zastępującej zależności:
Wartości tych poprawek mogą być wyznaczane z nom o-' gramu podanego na. rys. 9 w zależności od wartości nominalnych takich jak skok P i średnica D oraz — od wartości zmierzonej Aid.
Inny sposób nastawiania długościomierza na wymiar nominalny ilustruje rys. 10.
Pod jedną z wkładek 6 podstawia się stos. płytek wzor-cowych o wartości 0,5P, a między wkładki — stos piytek ' wzorcowych o wymiarze N, obliczonym ze wzoru
.+ *-(«+») (17)
gdzie: D, — nominalny wymiar mierzonej średnicy, H — teoretyczna wysokość zarysu gwintu wg PN-70/M-02013 (dla gwintu metrycznego H — 0,866P), o, b — wartości podane na wkładkach.
W ten sposób ustala się na długościomierzu wymiar" v jf „ )/DJ-f 0*25P*, a następnie podczas pomiaru gwintu 8 ** ustala się wymiar M (lub odchyłkę A w względem wymiaru Mo). Wymiera ona wartość A w może być traktowana jako odchyłka od nominalnej średnicy D, z dokładnością taką samą jak w poprzedniej metodzie.
Wartość badanej średnicy można obliczyć z następującej : zależności • — ‘ . •
0,* Na+(ą+bj-B+(M-MJ {Uh
gdzie: M—M0 ■= Aid — wskazanie dłu gości omierza. '
i Dokładność pomiaru średnic podziałowych gwinlów we-' wńętrznych. tymi metodami jest stosunkowo duża. Błąd pomiaru zależy od dokładności płytek wzorcowych, z któ--
• 'rych zbudowano stos lub N^ od błędu wyznaczenia wartości skoku P oraz od dokładności ustalenia wartości Azo. Na przykład przy pomiarze gwintu M30 średnicę podziałową wyznaczono z błędem granicznym eDi “ ±1,48 pm, używając płytek wzorcowych kl 1. Stosowanie klas dokładniejszych np. 00 czy 0 nie jest konieczne, bo największy
< udział wnosi błąd wyznaczenia skoku P i oszacowania war-tości Aw. Jeśli wartość A w mieści się w obszarze tego sa-f- mego interwału podziałki wzorca kreskowego długość i o- , mierzą, to błąd-graniczny A w według badań statystycznych v wynosi ±(0,<H-0,8) pm. Wynika on przede wszystkim z do-
* kładności układu odczytowego, głównie dokładności na cię- ( cia spirali Archimedesa i jej nastawienia na kresie podziałki noniusza..
Dla- większych zakresów mierzonych średnic zakłócenia1 wpływające na niedokładność pomiaru może wywierać zmiana temperatury. Obliczanie jej wpływu ua wartość wyniku pomiaru może być • przeprowadzane podobnie jak > s w przypadku typowych pomiarów wymiarów zewnętrznych . lub wewnętrznych. •