skanuj0014 4

1.4. Elementarne cele i zadania pracy socjalnej

Z przedstawionych powyżej określeń pracy socjalnej m.in. wynika, iż działania w tym obszarze powinny być nakierowane na: 1) wzmocnienie utraconych lub osłabionych sił i zdolności; 2) zaspokojenie określonych po-trzeb oraz zapewnienie indywidualnych i zbiorowych zasobów; 3) zapobieganie społecznej dysfunkcji.

Z kolei wspomniana Ustawa o pomocy społecznej, a zwłaszcza Decyzja nr 7 Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1995 r. w sprawie ustalenia dokumentacji programowej dla zawodu pracownik socjalny, szczegółowo precyzuje cele i zadania, które powinien osiągnąć pracownik poprzez pracę zawodową. Tak zatem, mowa tam jest o czterech celach nadrzędnych oraz - w ich ramach - kilkunastu celach i zadaniach bardziej szczegółowych.

Pierwszym celem zasadniczym jest zatem wspomaganie osób i rodzin we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu możliwie pełnych zdolności życiowych i uczestnictwa w życiu społecznym, co z kolei wiąże się z realizacją czterech celów bardziej szczegółowych, tj.:

•    celu ratowniczego - odnoszonego do zapewnienia podstawowych warunków do życia;

•    celu kompensacyjnego - wiążącego się z zaspokajaniem indywidualnych potrzeb osobom, które nie są w stanie ich sobie zaspokoić we własnym zakresie lub w ramach innych instytucji;

•    celu protekcyjnego - którego istota polega na minimalizowaniu negatywnego wpływu czynników, których nie można zmienić lub usunąć;

•    celu promocyjnego - odniesionego do wspomagania w rozwiązywaniu problemów, pokonywania trudności w celu osiągania bardziej satysfakcjonującego poziomu i jakości życia.

Drugi cel główny odnosi się do wzmacniania zdolności grup i społeczności lokalnych do samodzielnego rozwiązywania własnych problemów oraz rozwoju.

Z kolei trzeci dotyczy efektywnego organizowania zróżnicowanych form pomocy oraz zarządzania nimi, a także rozwijania właściwej infrastruktury odpowiadającej zmieniającym się potrzebom społecznym.

Wreszcie czwarty cel wiąże się m.in. z kształtowaniem odpowiedniej lokalnej polityki społecznej poprzez aktywne uczestniczenie w planowaniu, wprowadzaniu oraz rozwijaniu usług i programów niezbędnych d<

zaspokajania potrzeb społecznych.

*0%-kolei realizacja wymienionych celów wymagałaby podejmowania takich m.in. zadań jak:

•    ^dokonywania analizy i oceny zjawisk rodzących zapotrzebowanie na oświadczenie pomocy służb społecznych oraz kwalifikowanie do uzyska-^Moia tych świadczeń;

^-udzielania informacji, wskazówek i pomocy w zakresie rozwiązywania Kfcśpraw życiowych osobom, które dzięki tej pomocy byłyby zdolne samo-(^ dzielnie rozwiązywać problemy będące przyczyną trudnej sytuacji ży-ciowej;

•    oprowadzenia poradnictwa dla osób będących w trudnej sytuacji życiowej ^dotyczącego możliwości rozwiązywania problemów i udzielania pomocy Węprzez właściwe instytucje państwowe oraz organizacje społeczne;

pf' wspierania w uzyskiwaniu pomocy ze strony organów państwa, instytucji ?V*vczy organi zacj i;

•    ^pobudzania społecznej aktywności i inspirowania działań samopomoco-^ wyćh w zaspokojeniu niezbędnych potrzeb życiowych osób, rodzin, grup

i Środowisk społecznych;

•    ^inicjowania nowych form udzielania pomocy osobom będącym w trudnej BSsytuacji życiowej oraz inspirowania powołania instytucji, które mogłyby ./ .-Świadczyć usługi niezbędne dla poprawy tej sytuacji; •^współuczestniczenia w inspirowaniu, opracowaniu, wdrożeniu oraz roz-gT.wijaniu programów społecznych ukierunkowanych na podniesienie jako-i/^ści życia;

•    Ujawniania, analizowania i interpretowania potrzeb społecznych mają-jKych wpływ na kształtowanie właściwych stosunków międzyludzkich, ^podniesienie jakości życia oraz przezwyciężanie i pozytywne rozwiązy-

wanie problemów społecznych;

•    inicjowania i uczestniczenia w badaniach problemów społecznych (dia-

gnoza potrzeb), monitorowaniu oraz ewaluacji programów i działań, zaprezentowanych powyżej celów i zadań pracy socjalnej zdaje się wynikać, iż przedmiot oraz obszary działalności socjalnej odnoszą się do .bardzo szerokiego spektrum wiedzy i umiejętności (o których poniżej) mażących się z systemem pomocy zarówno w aspekcie indywidualnym, grupowym, instytucjonalnym, jak i środowiskowym; zarówno w oparciu o wiedzę i umiejętności z wielu dziedzin nauk społecznych, jak i nawet prawnych ^medycznych. Potrzeba tak wielostronnego przygotowania oraz tak inter-■ dyscyplinarnej wiedzy (o czym również w osobnym fragmencie niniejszej tpracy) wynika - jak należy sądzić - z holistycznego paradygmatu ujęcia ngnocy jako działań obejmujących w miarę całość uwarunkowanych czyn-

31