skanuj0017 5

24 CO TO JEST FILOZOFIA?

swego założenia, lecz musi (jako filozofia matematyki czy logiki} postawić pytanie, co ta abstrakcja oznacza i jak się do niej dochodzi. Szczególnie do^{1 2} bitnie wskazał na tę cechę filozofii G.W.F. HEGEL (1770-1831):

irp W filozofii, mówi on, chodzi o to, „by oddać się całkowicie życiu przedmiotu, albo - co na jedno wychodzi - (...) by mleć przed oczyma jego wewnętrzną konieczność l konieczność tę wyrazić". W tym sensie prawda filozoficzna „jest swym własnym ruchem w sobie samej". Ponieważ matematyka ma jako swoją materię „martwą przestrzeń oraz równie martwe Jedno", przeto w zastosowaniu metod matematycznych dokonuje się poznanie, które względem materii jest zewnętrzne. Filozofia natomiast „powinna powstawać tylko dzięki własnemu życiu pojęcia". Nie może ona w swoim zakresie dopuszczać do tego, by określoność tego rodzaju metod „w sposób zewnętrzny przyklejano do istnienia", lecz chodzi jej o to, by była ona .wprawiającą siebie samą w nich duszą zrealizowanej treśd~. (Fen. I, 62. 68, 69}

1.4 Rozgraniczenie

W ust. 1.1 - 1.3 wypracowaliśmy wstępne pojęcie filozofii. Teraz trzeba przeprowadzić rozgraniczenie między filozofią a naukami szczegółowymi, religżą I sztuką.

1.4.1 Filozofia a nauki szczegółowe

Filozofię i teologię zwykło się odróżniać od innych nauk. określając te ostatnie mianem nauk szczegółowych.

1.4.1.1 Klasyfikacja nauk szczegółowych

Nauki szczegółowe można klasyfikować w różny sposób. Proponujemy klasyfikację następującą:

O Nauki realne

•    Nauki przyrodnicze (np. fizyka, chemia, astronomia, medycyna teoretyczna, biologia)

•    Nauki kulturowe

-    Nauki humanistyczne (np. historia, religioznawstwo, lingwistyka, historia sztuki)

-    Nauki społeczno-ekonomiczne

O Nauki formalne (np. logika formalna, matematyka, nauki strukturalne)

1

Streszczenie ust. 1.1 - 1.3

•    Filozofujemy wszyscy, od kiedy ludzkość istnieje. Filozofia stanowi nieodłączny element ludzkiego żyda.

•    „Filozofia" jest słowem pochodzenia greckiego, które można przełożyć jako „umiłowanie mądrości’'.

•    Punktem wyjścia filozofii jest powszednie przednaukowe doświadczenie, które znajduje wyraz w naturalnym (potocznym) języku.

2

Ryc. I: Klasyfikacja nauk

Objaśnienie: Nauki realne mają za przedmiot określony wycinek rzeczywistości doświadczalnej i badają go za pomocą określonej metody. Jest to albo wycinek przyrody (nauki przyrodnicze), albo wycinek tego, co powstało w wyniku ludzkiego działania (nauki kulturowe), przy czym możno tu odróżnić historię, język i sztukę jako twory ludzkiego ducha od struktur I prawidłowości występujących w życiu społecznym i gospodarczym. Nauki formalne nie mają za temat jakiegoś wycinka doświadczalnej rzeczywistości; chodzi im o czystą formę, o abstrakcyjną strukturę zależności oraz o „urachunkowlenie" wyrażeń (tzn. o to, aby z Ich pomocą można było „rachować").