V
Na rycinie 4.12 przedstawiono przebieg zmian stężenia kwasu salicylowego w poszczególnych kompartmentach modelu Perrina w zależności od czasu. Punkty oznaczają wartości znalezione doświadczalnie, natomiast linie ciągłe są wykreślone wg stężeń obliczonych przez komputer.
Modele tego rodzaju nadają się również do badania wpływu na szybkość transportu takich czynników, jak: szybkość mieszania, objętość faz i powierzchnia ich zetknięcia, polarność fazy organicznej, lepkość fazy wodnej itp. Wadą ich jest pominięcie etapu rozpuszczania i niekorzystny, daleki od fizjologicznego, stosunek objętości faz. Stąd też w celu lepszego zbliżenia warunków modelowych do fizjologicznych, konieczne jest użycie naczynka z odpowiednią błoną stałą, która przy małej masie miałaby dużą powierzchnię czynną, a więc konstrukcji drugiego typu. Ponieważ wyko-
Ryc. 4.12. Przenoszenie kwasu salicylowego z fazy o pH 2,0 do fazy o pH 7,4 przez warstwę zawierającą 30% dekanolu w cykloheksanie: O — stężenie kwasu w kompartmcncic o pH 2,0, ▲ — stężenie kwasu w kompartmencie o pH 7,4, * — stężenie kwasu w fazie organicznej
d
C
Ryc. 4.13. Wykorzystanie jelita zwierzęcego do badania wchłaniania in vitro: a — model worka jelitowego, b — model odwróconego worka jelitowego, c i d — modele perfundo-wane
62 Zarys biofarmacji
nanie błony składającej się z samych lipidów jest praktycznie niemożliwe, konieczne jest ich osadzenie na nośniku mechanicznym. Można wyróżnić 2 sposoby sporządzania takich błon. Pierwszy polega na odparowaniu lotnego rozpuszczalnika z roztworu nośnika i lipidu, drugi na impregnowaniu gotowych błon lipidami. Podejmowano również próby wykorzystania w charakterze błon biologicznych nie impregnowanych folii syntetycznych.
Powszechnie stosowanym przyrządem do badania wchłaniania in vitro jest oparty na modelu Strickera aparat produkowany przez firmę Sartorius. Aparat ten łącznie z przyrządem do badania procesu rozpuszczania pozwala na ocenę biologicznej dostępności substancji leczniczych.
Innego rodzaju model stanowią wypreparowane części przewodu pokarmowego zwierząt (ryc. 4.13).
Modele te pozwalają na określenie wpływu obecności enzymów lub innych substancji na kinetykę wchłaniania, a ponadto na stwierdzenie rodzaju transportu (bierny, czynny).
<