skanuj0043 3

Statyczna próba ściskania 43

a_c= —=^2-Jl_x100%,

k lo

gdzie: lo - długość początkowa próbki, li - długość po odkształceniu,

Al - skrócenie bezwzględne.

Maksymalną wartość naprężenia, do którego próbka odkształca się sprężyście, nazywamy granicą sprężystości. Ponieważ wyznaczanie tej granicy zależy od dokładności pomiaru wydłużenia i siły powodującej to wydłużenie, przyjmuje się, że jest to granica umowna. Norma PN-57/H-04320 definiuje umowną granicę sprężystości przy ściskaniu jako Rco.oi- Jest to naprężenie, po którego osiągnięciu długość pomiarowa próbki doznaje trwałego skrócenia, równego 0,01% początkowej długości pomiarowej. Granicę tę wyznacza się ze wzoru:

Rco,o. =^~-[^MPaL A₀

gdzie: P_co,oi - siła, która powoduje trwałe skrócenie próbki, równe 0,01% jej długości początkowej,

Ao - pole powierzchni przekroju początkowego próbki.

W przypadku stopów metali niewykazujących wyraźnej granicy plastyczności wyznacza się umowną granicę plastyczności według kryterium 0,2% trwałego skrócenia długości początkowej próbki i wyznacza się ją ze wzoru:

-

Technologia pomiaru tych wielkości jest podobna do próby rozciągania, z tym że zamiast ekstensometru można zastosować przyrząd czujnikowy mierzący zmianę odległości pomiędzy płytami ściskającymi próbkę. Moduł sprężystości - moduł Younga - wyznacza się podobnie jak w próbie rozciągania za pomocąekstensometrów i oblicza się ze związku:

E =§Ł [MPa],

£

gdzie e - odkształcenie względne (skrócenie) próbki obliczane bezpośrednio z pomiarów ekstensometrem.

Dla niektórych materiałów, np. żeliwa, wykres ściskania ma w początkowej fazie charakter krzywoliniowy, wyznaczanie ścisłe E_c jest niemożliwe. Moduł