skanuj0061

62 Rozdział 5.

HB=— [kG/mm²],

s

gdzie: F- siła w [kG], jeżeli siłomierz prasy Brinellajest wyskalowany w [N], wartość siły należy pomnożyć przez 0,102,

S - pole powierzchni czaszy kulistej odcisku w [mm²].

Do badań używane są kulki stalowe o podstawowej średnicy D = 10 mm, hartowane do twardości minimum 850 HV (próba Vickersa) zmierzonej pod obciążeniem 10 kG w czasie 10-5-15 sek. Kulek stalowych używa się do pomiarów twardości nieprzekraczających HB = 450. Jeśli wartości twardości mieszczą się w przedziale 450-600 HB, używa się kulek z węglików spiekanych. Norma dopuszcza do badań mniejsze średnice kulek i wymienia następujące: 1; 2; 2,5; 5; 10 mm. Siłę F dobiera się według wzoru:

F = -^ 0,102

-jeżeli siła jest w [N],

lub

F = KD² - jeżeli siła jest w [kG],

gdzie: D - średnica kulki w [mm],

K - współczynnik (podany w normie).

Wielkość siły F w zależności od średnicy kulki podaje norma.

Ponieważ przy pomiarze twardości metodą Brinella działają siły powodujące duże odkształcenia wokół odcisku, norma przewiduje grubość przedmiotu w miejscu pomiaru, jak również odległość pomiędzy odciskami. Grubość materiału nie powinna być mniejsza od 10-krotnej głębokości odcisku, którą oblicza się ze wzoru:

_    0,102-F

h =-

ti-D-HB

[mm] dla f [N]

oraz

h=?

[mm] dla F [kG].