skanuj0061 (Kopiowanie)

równań:

. Ap+B* ^21 A+B	(8.25)
	(8.26)
k12 = a+p—k21—ku	(8.27)
0,693 = —p—	(8.28)
C0 = A+B	(8.29)
^1 C0 A+B	(8.30)
_ d _ K(«-p) '^eto,t*^p_ B - k2X-p	(8.31)
yd„ =_—_ * (AUC)?,	(8.32)
Vdn = ^k-^ł?*^k^ V,	(8.33)
. vd ^A==W	(8.34)
AUG-^+f	(8.35)

Z równań tych wynika, że tak istotny parametr, iak objętość dystrybucji, zależy od sposobu obliczania. Najmniejszą wartość dla naszych rozważań ma objętość dystrybucji znajdowana metodą ekstrapolacji (V_d cUsmp.), ponieważ, jak przedstawiono wyżej (str. 109), przy jej obliczaniu nie uwzględnia się w ogóle zmian stężenia substancji leczniczej w fazie a. Objętość dystrybucji określona jako (V_d!,), czyli obliczona podobnie jak w modelu jednokompartmentowym z wielkości dawki i pola pod krzywą zmian stężenia substancji leczniczej w osoczu, jest równa objętości dystrybucji określonej jako V_d poić Te dwie odpowiadające sobie wartości V_d stanowią współczynnik proporcjonalności między stężeniem substancji leczniczej we krwi a jej ilością, obecną w organizmie w fazie eliminacji.

Dla porównywania dystrybucji substancii leczniczej u różnych osób należy stosować objętość dystrybucji określaną jako V_da> czyli objętość dystrybucji w stanie stacjonarnym, przez który rozumie się moment, w którym szybkość zmian stężenia substancji leczniczej w kompartmencie tkankowym jest równa zero.

120 Zarys biofarmacji

Jeżeli dwuwykładnicze równanie 8.24 nie będzie opisywało dostatecznie dokładnie obserwowanych stężeń substancji leczniczej w osoczu, to należy próbować opisu tych stężeń za pomocą równania trójwykładniczego typu:

C_x = Ae-"+Be-»'+Ce-^

lub

C_t = C₁e^-X,ł +C₂e^-x«^,+Cse~^x*'

w którym:

C, (Cp) — stężenie substancji leczniczej w osoczu,

A, B, C (Pt, Cj, C₃) — współczynniki tego równania, a, (3, y, (Xj, X₃) — jego wykładniki.

Graficzne znalezienie wartości tych współczynników i wykładników takiego równania jest jednak trudniejsze niż znalezienie tych wielkości dla równania dwuwykładniczego. Problemów tych nie będziemy tu omawiali odsyłając czytelnika do monograficznych pozycji piśmiennictwa (p. str. 273). Warto nadmienić, że obliczanie takie wykonuje się w praktyce za pomocą odpowiednio zaprogramowanych maszyn cyfrowych, bez uprzedniego przyjmowania jakiegoś określonego modelu. Stosowane w tym celu programy (np. NONLIN, 1969) pozwalają na scharakteryzowanie każdego zestawu danych stężenie—czas, za pomocą czterech wielkości określanych skrótem SHAM (slopes, heights or intercepts, areas, moments) a stanowiących nachylenie odpowiednich prostych, punkty przecięcia tych prostych z osią rzędnych, pole pod krzywą stężenie—czas mierzone od zera do nieskończoności i tzw. pierwszy moment krzywej. Te 4 parametry pozwalają w istocie na pełny opis wielu danych farmakokinetycznych. Tak np. nachylenie ostatniego liniowego odcinka półlogarytmicznego wykresu stężenie—czas, pozwala na określenie biologicznego okresu potrwania substancji leczniczej, co umożliwia ustalenie właściwego schematu dawkowania dla indywidualnego chorego.

Zupełnie inne podejście do problemu matematycznego opisu losów leku w organizmie stwarza przyjęcie tzw. modeli fizjologicznych. W modelach tych uwzględnia się takie wielkości, jak szybkość przepływu krwi przez narządy, dyfuzję substancji leczniczej przez błony, wiązanie z tkankami i płynami ustrojowymi itp. W dalszych naszych rozważaniach dotyczących farmakokinetyki będziemy się opierać na opisanym wyżej mocno uproszczonym modelu jednokompartmentowym, wystarczająco dokładnym dla ewentualnego wykorzystania farmakokinetyki do ustalenia schematów dawkowania.

8.4. Farmakokinetyka wlewu dożylnego

Innym sposobem dożylnego podania leku jest wlew dożylny, polegający na długotrwałym wprowadzeniu określonej (zwykle dużej) dawki leku ze stałą szybkością. Jednokompartmentowy model dla takiego podania, do

Dożylne podawanie substancji leczniczych 121