Reakcje I rzędu
Równanie trzeciego pierwiastka
Uwalnianie z pojedynczych cząstek o jednakowej wielkości i kształcie lub z aglomeratów złożonych z cząstek o jednakowej wielkości i kształcie
Równanie drugiego pierwiastka
Rozkład logarytmi-czno-normalny
Funkcja RRSBW
Uwalnianie kontrolowane szybkością dyfuzji z tabletki szkieletowej (z chwilą rozpuszczenia substancji leczniczej w jej wnętrzu)
Uwalnianie z maści
Krzywa rozpuszczania o kształcie sigmoidalnym w przypadku uwalniania z tabletek rozpadających się
Uwalnianie z różnych postaci leku (krzywe rozpuszczania o różnorodnym kształcie)
Ryc. 3.10. Rodzaje funkcji algebraicznych opisujących proces uwalniania substancji leczniczej z postaci leku ,
40 Zarys biofarmacji
W normach farmakopealnych określa się ilość substancji leczniczej, jaka powinna uwolnić się z tabletki lub kapsułki po upływie określonego czasu w ściśle zdefiniowanych warunkach doświadczenia (rodzaj rozpuszczalnika, szybkość obrotów mieszadła lub koszyczka, temperatura).
Do właściwej oceny biofarmaceutycznej leku wymagana jest korelacja odpowiednich parametrów uzyskanych z wyników badań in vivo z odpowiednimi parametrami uzyskanymi w badaniu szybkości rozpuszczania in vitroy czyli wykazanie zależności między tymi wielkościami.
Warunkiem dobrej korelacji jest możliwie wierne naśladowanie warunków występujących in vivo w doświadczeniu in vitro. Aparatura do prowadzenia badań in vitro musi pozwalać na uzyskiwanie powtarzalnych wyników, a badania na ludziach muszą być prowadzone na wystarczająco dużej liczbie osób, z możliwością zastosowania właściwej oceny statystycznej.
Dane in vivo, które można korelować z danymi in vitro:
1. Stężenie substancji leczniczej we krwi (osoczu, surowicy) po określonym czasie t.
2. Maksymalne stężenie substancji leczniczej we krwi (osoczu, surowicy)
Cmoks.*
3. Powierzchnia pod krzywą zmian stężenia substancji leczniczej we krwi (osoczu, surowicy) obliczona dla przedziału czasu od t = 0 do t = oo.
4. Stała szybkości procesu wchłaniania oraz biologiczny okres półtrwa-nia fo,5 (*5o%) obliczony ze stężenia substancji leczniczej we łowi lub jej ilości wydalonej z moczem.
5. Całkowita ilość substancji leczniczej wydalonej z moczem.
6. Stała szybkości eliminacji.
7. Ilość substancji leczniczej wchłoniętej, wyrażona w procentach, jako funkcja czasu uzyskana z badań stężenia leku we krwi lub wydalania /. moczem.
Dane powyższe można korelować z danymi uzyskanymi w badaniach in vitro:
1. Czas potrzebny do rozpuszczenia określonego procentu dawki substancji leczniczej (np. 20%, 50%, 63,2%, 80%).
2. Ilość substancji rozpuszczonej w danym czasie lub jej stężenie w roztworze.
3. Procent substancji rozpuszczonej.
4. Stała szybkości lub czas połowicznego rozpuszczania.
Na ogół uważa się, że czas potrzebny, aby połowa obecnej w postaci leku substancji leczniczej uległa rozpuszczeniu, jest najlepszym parametrem do korelacji danych, ponieważ wartość ta jest miarą wartości średnich dla rozpuszczania in vitro i użycie jej nie wymaga kinetycznej interpretacji danych. Jeżeli proces wchłaniania jest kontrolowany szybkością rozpusz-
Uwalni anie substancji leczniczej 41