skanuj0031 (Kopiowanie)

4.2.6. Pinocytoza

Pinocytoza jest jedynym rodzajem transportu, w którym cząsteczki nie muszą znajdować się w roztworze. Mechanizm tego transportu przedstawiono na ryc. 4.10. Cząsteczki ciała stałego lub kropelki tłuszczu zostają „wciągnięte” przez błonę i oddane po jej drugiej stronie. W pewnym sensie

Ryc. 4.10. Schemat transportu na drodze pinocytozy

przypomina to fagocytozę bakterii przez krwinki białe. W ten sposób przenoszone są witaminy A, D, E, K, jaja pasożytów, skrobia, tworzywa sztuczne, włosy, ferrytyna i insulina u niemowląt.

4.3. Modele naśladujące błonę biologiczną

Zasadniczą rolę w procesie wchłaniania substancji leczniczych odgrywa lipidowa część błony komórkowej oraz kwasowość środowiska wodnego. Fakt ten znalazł odbicie w konstrukcji modeli do badania procesu wchłaniania in vitro. Modele te możemy podzielić zasadniczo na 2 typy, w zależności od stosowanych błon:

1.    Modele z ciekłą fazą lipidową, w których błonę stanowi powierzchnia zetknięcia fazy organicznej z fazą wodną.

2.    Modele ze stałymi błonami.

Ogólna zasada budowy modeli pierwszego typu polega na skonstruowaniu układu, w którym 2 fazy wodne oddzielone od siebie w kompart-mentach A i C połączone są ciekłą fazą organiczną. Na tej zasadzie zbudowane są modele Doluisio i Swintoskiego, Perrina i wsp. (ryc. 4.11). Kom-60 Zarys biofarmacji

Ryc. 4.11. Modele z ciekłą fazą lipidową do badania procesu wchłaniania in vitro: a — model Doluisio i Swintoskiego, b — model Perrina, c — model Robertsona

.K.,

T

k-i

B eJ
A _«-

partment A stanowi roztwór leku w buforze naśladującym pH przewodu pokarmowego, kompartment C bufor o pH 7,4 naśladujący krew. Fazę B stanowi rozpuszczalnik organiczny.

Oznaczając stężenia substancji leczniczej w poszczególnych fazach przez A> B> C, procesy przenoszenia substancji w modelach tego typu można przedstawić równaniem:

k_x ko A^=±B^=±C

k_i

k-₂

(4.17)

w którym:

kj i ko — stale szybkości dla procesów przenoszenia substancji leczniczej od A do B i od B do C.

k_j i k_, — stałe szybkości dla procesów zachodzących w kierunkach przeciwnych.

Przyjmując, że przenoszenie substancji leczniczych jest reakcją I rzędu, jej szybkość można opisać następującymi równaniami:

d B

V

d A Adt

= -y^A + Fek-iB

V-~ =    + Fak- iB - y_Dk₂B -| F_ck_₂C

„ dC

Ćdt

= y_Bk,B-y_ck-2C

(4.18)

(4.19)

(4.20)

w których:

Va> Vb i Vc — objętości poszczególnych kompartmentów.

Wchłanianie substancji leczniczej 61