skanuj5

+ nieprzepuszczalność okrywy nasiennej dla wody i gazów + mechaniczne powstrzymywanie rozwoju zarodka przez otaczające go tkanki + występowanie inhibitorów kiełkowania

Długość życia nasion:

-    przyrodnicza długość - okres, podczas którego nasiona danej partii zachowują zdolność kiełkowania

-    gospodarcza długość - czas, w którym nasiona zachowują żywotność w ramach przewidzianych normami

-    genetyczna długowieczność - okres, w którym nasiona nie wykazują mutacyjnych zmian zestarzeniowych.

Podział nasion ze względu na długość żywotności

1.    mikrobiotyczne - zachowują żywotność ok. kilku godzin do 3 lat, topola, wierzba, klon, buk, wiąz, cebula, marchew, sałata.

2.    mezobiotyczne - długość życia od 3 do 15 lat (większość roślin uprawnych)

3.    makrobiotyczne - zachowują żywotność powyżej 15 lat (motylkowate, wargowe, rdestowate)

Przyczyny utraty żywotności nasion Czynniki zewnętrzne:

-    promieniowanie jonizujące a, p, y

-    porażenie przez grzyby (efekt patogeniczny, mykotoksyny)

-    temperatura

-    wilgotność powietrza Czynniki wewnętrzne:

-akumulacja związków toksycznych (inhibitory wzrostu, mutageny)

-    powstawanie wolnych rodników - denaturacja makrocząsteczek

-    zakodowany genetycznie program starzenia się nasion i śmierć nasion.

-    ograniczenie dostępności związków zapasowych dla zarodka.

Operacje jednostkowe w technologii nasiennej:

-    dynamiczne: omłot, czyszczenie, stratyfikacja, kalibracja

-    wymian masy: nawilżanie (pobudzanie), nasycanie, ługowanie, nanoszenie warstw, suszenie kondycjonowanie, szok termiczny, stratyfikacja.

Omłot - pozyskiwanie nasion polegające na zastosowaniu agregatu omłotowego do oddzielenie nasion od łodyg i nasienników.

Czyszczenie - wydzielenie z masy omłotowej wszystkich domieszek celem uzyskania dokładnie oczyszczonych nasion rośliny uprawnej (sortowanie czyli wydzielenie z materiału oczyszczonego nasion uszkodzonych, niedojrzałych)

Skaryfikacja - uszkodzenie powłoki nasion, wywołanie przepuszczalności wody z twardej i szczelnej powłoce okrywającej nasiono, możliwe do osiągnięcia przez ścieranie lub uszkadzanie mechaniczne powłoki.

Kalibracja- precyzyjny rozdział według wielkości na szereg frakcji sitowych, dla większości przypadków kalibracji nasion, stosuje się sita z otworami okrągłymi, co 0,2 mm lub 0,5 mm (kalibracja pozwala na usunięcie z partii nasion zanieczyszczeń, eliminacja frakcji nasion drobnych, wybranie nasion najlepiej kiełkujących, równomierne wschody na polu).

Nasycanie - dodawanie substancji pomocniczych i regulatorów wzrostu (GA, IAA, ABA, BA, etylen, substancje pomocnicze: tiamina, kwas askorbinowy, P, N, S, Fe, Si, Mn, Mo Zn) celem usunięcia uśpienia nasion.