Skan
0

y' Jajnik

Odpowiednikiem jąder są u kobiety jajniki. Ich kształt przypomina nieco migdały; U dorosłej kobiety długość tego narządu wynosi od 2,5 cm do 5 cm , a szerokość od 1,5 cm do 3 cm.

Jednak jego Wielkość zmienia się wraz z wiekiem kobiety, zależy również od fazy cyklu miesiączkowego. Po okresie klimakterium, kiedy zanika jego czynność, jajnik przybiera postać bardzo małego ciałka.

Jajnik umocowany jest do ścian miednicy i sąsiednich narządów za pomocą wdęzadeł - pasm tkanki łącznej, zapewniających równocześnie odpowiedni margines swobody i możliwość przesuwania się narządu w czasie ciąży.

Głównymi częściami jajnika są kora i rdzeń. W tej pierwszej znajduje się około 20 6 ty s. pęcherzyków pierwotnych zawierających komórki jajowe. Struktury te rosną, tworząc najpierw pęcherzyki wtórne, a później dojrzewające (zwane pęcherzykami Graafa). Pęknięty pęcherzy k Graafa uwalhia komórkę jajo w'ą, która (podobnie jak plemniki) przeszła już podział redukcyjny i zawiera 23 chromosomy. Moment takiego pęknięcia nazywamy jajeczkowaniem (owulacją). Jest to kluczowa faza tzw. cyklu jajnikowego. W jego pierwszej połowie pęcherzyk przez 14 dni dojrzewa pod wpływem wydzielanybh przez przysadkę hormonów (FSH i LU). Około 14. dnia następuje wspomniane jajeczkowanie. Druga połowa cyklu (kolejne 14 dni) to faza ciałka żółtego (lulealna). Jeśli komórka jajowa zostanie zapłodniona, to powstałe z pękniętego pęcherzyka Graafa ciałko żółte produkuje progesteron przygotowujący macicę na przyjęcie zarodka. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, to ciałko żółte zanika.

Jaiow'ód

Jajowody zgodnie ze swoją nazwą transportują jajo do macicy. Pierwsząjego częścią jest lejek, obejmujący jajnik tzw. strzępkami jajowodu. Wychwycone przez strzępki jajo wędruje do bańki jajowodu. Tb tutaj następuje zwykle zapłodnienie. Zapłodnione jajo (zygota) wędruje następnie przez ujście maciczne jajowodu do macicy.

Macica

Macica w przeciwieństwie do jajnika i jajowodu jest narządem pojedynczym. Leży w miednicy między pęcherzem moczowym a odbytnicą. Jej wygląd anatomowie przyrównali do spłaszczonej gruszki. Górną rozszerzoną część macicy stanowi jej trzon, zwężający się ku dołoWi w szyjkę. Nad trzonem, niejako wbrew swojej nazw'ie, położne jest dno macicy. Szyjka objęta jest od dołu przez pochwę, dlatego mówimy ojej części nadpochwow'ej i pochwowej. Podobnie jak w przypadku jajnika, macica zawieszońa jest w miednicy za pomocą więzadeł utrzymujących ją w miarę stałym położeniu (w niewielkim pochyleniu i zgięciu ku przodowi).

Ściana macićy i jajowodów składa się z trzech głównych warstw: błony surowiczej (na zewnętrz), mięśniowej (w środku) i śluzowej (wewnątrz). Błona śluzowa ulega okresowemu złuszczaniu, które zsynchronizowane jest ze wspomnianym już cyklem jajnikowym. Cykl ten trwa zwykle 28 dni. Po złuszczeniu błony objawiającym się jako miesiączka, następuje faza wzrostu i odbudowy. Po jajeczkowaniu (w środku cyklu) następuje faza wydzielnicza, kiedy to błona śluzowa przygotowuje się na przyjęcia zapłodnionego jaja. Jeśli to nie następuje, to cały cykl powtarza się od nowa.

Pochwa i zew-netrzne narządy płciowe

Szyjka macićy przechodzi od dołu vV pochwę. Ten narząd ma kształt spłaszczonego cylindra, w którym wyróżniamy ścianę przednią i tylną. Ważnym elementem budowy pochw^ry są też jej sklepienia: przednie i tylne. To tutaj właśnie pobiera się wymazy wydzieliny pochwy. Ujście pochwy zamknięte jest u dziewic pławie całkowicie błoną dziewiczą.

Narządy płciowe zewnętrzne nazywane są u kobiety zbiorczą nazwą - sromem. Szparę sromu zamykają wargi sromowe większe, po rozchyleniu których widzimy wargi sromowe mniejsze.

Odpowiednikiem prącia u kobiet jest leżąca ku przodowi od nich łechtaczka. Wargi sromowe mniejsze przykrywają ujście cewki moczowej i ujście pochwy. Objęta przez nie przestrzeń nazywana jest przedsionkiem pochwy. Jej ściany zwilżone są wydzieliną produkowaną w gruczołach przedsionkowych większych.

2.1*rzedstdW^mbieg cyklu miesiączkowego i najczęstsze jego zaburzenia oraz ich skutki!

Cykl miesiączkowy związany jest z łańcuchem przemian hormonalnych, następujących mniej więcej raz w miesiącu w organizmie kobiety w okresie płodności. Cykl zjawisk umożliwia uwolnienie komórki jajowej i. jeśli została ona zapłodniona, jej zagnieżdżenie w macicy i rozwój płodu. Najbardziej dostrzegalnym zewnętrznym objawem cyklu miesiączkowego jest comiesięczne krwawienie - miesiączka, menstruacja - przy którym błona wyścielająca ścianki macicy jest usuwana, jeśli nie nastąpiło zapłodnienie. W trakcie cyklu w organizmie zachodzi jednak znacznie więcej przemian.

Typowy przebieg cyklu

Typowy cykl miesiączkowy trwa około 28 dni. aczkolwiek jego dokładna długość jest dla każdej kobiety kwestią indywidualną. Umownie za pierwszy dzień cyklu przyjmuje się pierwszy dzień krwawienia.

Dni od 1 do 5

Obniżający się poziom progesteronu wyzwala początek miesiączki - oddzielanie błony wyścielającej wnętrze macicy. W tym czasie hormony wytwarzane w przysadce mózgowej, pobudzone sygnałem z części mózgu zwanej podwzgórzem, kontrolują dojrzewanie komórki jajowej w jajniku, co z kolei powoduje wzrost poziomu innego hormonu, estrogenu.

Dni od 5 do 14

Krwawienie miesiączkowe zwykle ustaje po 5 dniach. Przez kilka następnych dni z pochwy może wydobywać się śluz wytwarzany w szyjce macicy. Między 9 a 13 dniem poziom estrogenu osiąga maksimum i śluz staje się przeźroczysty i rzadki. Jest to początek dni płodnych. W 13 dniu cyklu poziom hormonów przysadkowych regulujących dojrzewanie i uwolnienie komórki jajowej także osiąga maksimum, temperatura ciała wzrasta o około 0,5 C iw 14 dniu następuje jajeczkowanie (owulacja).

Dni od 15 do 23

Po jajeczkowaniu, jeśli komórka jajowa nie została zapłodniona, poziom estrogenu zdecydowanie spada i pęcherzyk Graafa, z którego uwolniła się komórka jajowa, przekształca się w gruczoł zwany ciałkiem żółtym, wydzielającym progesteron. W 15.-16. dniu cyklu można zaobserwować gęsty galaretkowaty śluz wydzielany z szyjki macicy, po czym już do końca cyklu wydzielanie śluzu jest znikome lub całkowicie zanika.

Dni od 24 do 28

Aktywność ciałka żółtego zaczyna się zmniejszać w miarę jego zamierania i poziom progesteronu spada. U niektórych kobiet mogą wystąpić objawy przedniiesiączkowe. jak nadwrażliwość piersi i zmiany nastroju, zwłaszcza drażliwość i depresja. Może pojawić się nieznaczne powiększenie brzucha, wynikające z zatrzymania płynów w organizmie. Nadejście miesiączki jest sygnalizowane spadkiem, temperatury ciała o około 0,5 C.

Jak często pojawia się miesiączka?

Zazwyczaj miesiączki pojawiają się nie częściej niż co 24 dni, a maksymalny odstęp między nimi nie jest dłuższy niż 31 dni. Jeżeli występują częściej niż co 21-23 dni, taki stan nazywamy częstym miesiączkowaniem i jest to objaw nieprawidłowy. Menstruację co 32-35 dni uważa się za rzadkie miesiączkowanie. Są to stany niepokojące, które wymagają przeprowadzenia specjalistycznych badań.

Pierwsze miesiączki mogą pojawiać się nieregularnie, gdy ż często zdarzają się wówczas cykle