- 60 -
wołany zmianami w różnych tkankach i narządach. Poszczególne objawy są niespecyficzne dla promieniowania, t.zn. mogą być wywołane także innymi czynnikami. Jednakże występowanie tych zmian w całym zespole o charakterystycznym przebiegu może świadczyć, że mamy do czynienia z ostrą chorobą popromienną. Biorąc pod uwagę chronologię występowania objawów, jak również ich natężenie w czasie, można wyodrębnić następujące fazy ostrej choroby popromiennej:
- faza wstępna zwana także fazą zwiastunów lub prodromów,
- okres utajenia,
- główna faza choroby popromiennej,
- śmierć lub okres zdrowienia (stanowiące zakończenie głównej fa
Tablica 6
zy chorobowej; .
Dawki L D
wyrażone w rentgenach (R)
człowiek |
400*100 |
królik |
750-820 |
małpa |
500-600 |
mysz |
450-650 |
osioł |
780 |
żaba |
700 |
Świnia |
350-420 |
żółw |
1500 |
koza |
350 |
ślimak |
8000-20 |
kura |
600-1000 |
nietoperz |
15000 |
świnka |
175-490 |
Drosofila |
80000 |
morska | |||
szczur |
590-970 |
pantofelek |
300 000 |
Bakteria | |||
Micrococcus | |||
radiodurans |
700 000 |
W kilka lub kilkanaście godzin po napromieniowaniu dawką LD^q
występuje okres zwiastunów choroby popromiennej. Do nich zaliczamy brak łaknienia, nudności, wymioty oraz uczucie zmęczenia. Po pewnym czasie objawy fazy wstępnej ustępują, a choroba popromienna wchodzi w okres bezobjawowy, zwany okresem utajenia. W tym okresie potęgują się skrycie pierwotne uszkodzenia chemiczne i ko- • mórkowe oraz dochodzi do uszkodzeń narządów. Mechanizmy naprawcze organizmu nie są w stanie usunąć powstałych szkód.
Po około 2-3 tygodniach od chwili ekspozycji występuje główna faza~choi Oby popromiennej, kozpoczyna się ona nudnościami, wymiotami, zapaleniem gardła, biegunkami - często krwawymi i gorączką. Wkrótce dochodzi do ogólnego wyniszczenia i śmierci (u około połowy liczby eksponowanych osobników) . Jej przyczyną są najczęściej krwotoki oraz wyczerpanie układu krwiotwórczego (tj. szpi-