Skan2

Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią żywą

Wpływ promieniowania na niektóre narządy

Krew obwodowa składa się z białkowego płynu - osocza, w którym są zawieszone elementy morfotycznc czyli komórki. Komórki występujące we krwi są elementami dojrzałymi, które spełniają w organizmie określone funkcje. Są to erytrocyty, granulocyty, limfocyty i trombocyty (czyli płytki krwi). Komórki krwi są wytwarzane w szpiku kostnym, skąd po okresie dojrzewania przedostają się do krwi obwodowej. Masa krążącej krwi wynosi ok. 1/5 masy ciała, to jest ok. 7%. W organizmie 70 kg mężczyzny krąży około 5,4 1. krwi, a w lmm³ krwi znajduje się przeciętnie 5 x 10⁶ erytrocytów, ok. 5600 granulocytów, 2000 limfocytów i 300 000 trombocytów.

Erytrocyty - są to komórki bez jądrzaste, zawierające barwnik hemoglobinę, odgrywającą rolę w wypiianie gazowej ustroju (transport O2 oraz CO2 ) - średni czas ich życia wynosi 120 dni.

Granulocyty - komórki należące do grupy krwinek białych - leukocytów - stanowią najważniejszy ośrodek obrony ustroju przed inwazją drobnoustrojów'. Przechodzą przez ściany naczyń, przedostając się do zainfekowanego obszaru. Tutaj niszczą bakterie na drodze fagocytozy. Fagocytują także martwe tkanki i skrzepy krwi. Przeciętny czas ich życia wynosi we krwi obwodowej wynosi 4-7 dni.

Trombocyty - są to cząstki protoplazmy dużych komórek - mcgakariocytów, które są komórkami macierzystymi trombocytów. W przypadku uszkodzenia naczyń trombocyty zatykają jc, przyczyniając się do ustąpienia krwawienia. Trombocyty ulegają łatwo rozpadowi, po czym uwalniają się z nich substancje przyspieszające proces krzepnięcia krwi oraz wywołujące skurcz naczyń krwionośnych. Czas ich życia wynosi ok. 7 dni.

Limfocyty' - są to komórki wytwarzane w' tkance limfatyczncj grasicy, w śledzionie i w w^ręzłach chłonnych. Wielkość ich waha się w granicach 9 - 16pm i dlatego wyróżnia się małe, średnic i duże limfocyty. Są związane z odpornością organizmu. Czas ich życia może wynosić nawet 3-4 lata.

Zmiany morfologiczne krwi po napromieniowaniu zależą przede wszystkim od uszkodzenia tkanki krwiotwórczej, a w dalszej kolejności od uszkodzenia komórek obwodowych. Dojrzałe komórki krwi obwodowej są na ogół oporne na promieniowanie. Zniszczenie ich może nastąpić po dawkach fzędu dziesiątków tysięcy rentgenów (setek C/kg,

1