Skan!

' ano w a

Glikoliza tlenowa

JHkoliza jest zawsze procesem niewymagajacym tkną Okreśknk "glikoliza tknowa" obejmuje, prócz samej glikolizy, losy produktów glikolizy - pirogronianu oraz NADH w reakcjach wymagających tknu. W zdecydowanej większości ludzkich komórek (poza erytrocytami i włóknami mięśniowymi w czask intensywnej pracy) przeważa ten rodzaj metabolizmu. W warunkach tknowych pirogronian, otrzymany w wyniku glikolizy pobkrany jest przez mitochondria, w któiych po przeksztafceniu do acetylo-CoA (reakcja ta katalizowana jest przez wkloenzymatyczny kompkks dehydrogenazy pirogronianowej, do której działania nkzbędna staje się difosfotiamina - pochodna witaminy BI), zostaje utkniony do dwutknku węgla w cyklu Krebsa. Powstafc w glikolizk równoważniki redukujące są przenoszone zaś zNADH+kT do wnętrza mitochondriów. Przenoszenk ekktronów z cytoplazma tyczne go NADH na mitochondrialny łańcuch oddechowy odbywa się dzięki krótkim sekwencjom reakcji zwanych tzw. czófcnkami Aktywne mogą być: czófcnko głkeroło-3-fosforanowe lub jabfczanowo- asparaginiano we.

Arsenian, jory rtęciowe oraz nkdobór tiamiiy w dkck powodują nagromadzank się pirogronianu w komórkach i doprowadzają do szybkkj kwasky mkczanowej, będącej objawem nkdoboru delydrogenazy mkczanowej - prowadzi to u człowkka do zaburzeń neurologicznych poprzez zakłócenk podstawowych funkcji mózgu. Glikolizk tknowej towarzyszy wytworzenk 38 moli ATP. Ogólny zysk wynosi więc 36 moli ATP.

Glikoliza beztlenowa

Jeśli przeważają warniki beztknowe, unkmożliwiona staje się reoksydacja NADH w łańcuchu oddechowym ?-zez przenksienie równoważników redukujących na tka Pirogronian ukga redukcji przez NADH do mkczanu reakcji kataHzowartj przez dehydrogenazę mkczanową. Reoksydacja NADH w reakcji powstawania nkczanu przez odtworzenk NAD potrzebnego w następnym cyklu reakcji umożliwia dalszy przebkg glikolizy w przypadku nieobecności tknu.

Przykfadem komórek, które przeprowadzają wylącznk glikolizę beztknową są erytrocyty, ze względu na brak miochondriów. rnezbędnych do przeprowadzana reakcji łańcucha oddechowego. Jednak w przypadku krwhek czerwonych głkofoa zachodzi z ominięckm reakcji katalizowanej przez kinazę fosfogticerynianową. Dodatkowy enz\m. jakim jest mutaza bisfosfoglkerynianowa katalizuje przeksztafcenk 1,3-BPG w 2,3-BPG, który ostatecznk ukga przemiank do 3-fosfoglkerynianu przy udziak fosfatazy 2,3-bisfosfoglkerynianowej.

Regulacja procesu glikolizy

Glikoliza regulowana jest na trzech etapach obejmujący ch reakcje nkodwracalne, tj. w mkjscu działania heksokinazy (lub glukokinazy), fbsfofruktokinazy I oraz kinazy pirogronianowej.

1.    Reakcja katalizowana przez heksokinazę nk jest w łaściwa tylko dla glikolizy, gdyż jest to wspólny etap dla wszystkkh dróg metabolizmu węglow odanów , w których glukoza jest substratem (szlak pentozofosforanowy, synteza głikogenu). Regulacja tej reakcji pokga na hamującym działaniu nadmiaru głukozo-6-fosforanu, powstającego w wyniku rozpadu głikogenu - sprawia to bowkm, iż reakcja staje się na daną chwilę zbędna.

2.    Reakcja z użyckm fosfbffuktokinazy I jest najważnkjszym mkjscem regulacji glikolizy, czasami reakcja przeprowadzana przez ten enzym nazywana jest reakcją ogrankzającą ^fflcoBzy. Enzym hamowany jest albsterycznk przez wzrost stężenia ATP (komórka otrzymuje sygnał o wystarczającym zapask energii),