slowniczek 2

W malarstwie gruntowanie to powlekanie powierzchni przeznaczonej do malowania warstwą materiału mającego właściwości silnego wiązania się z podłożem w celu stworzenia jednolitej powłoki oraz zwiększenia przyczepności materiału malarskiego do powierzchni malowanej.

Gwasz - farba w'odna z domieszką kredy lub bieli (od XIX wieku ołowiowej lub cynkowej) nadającej jej właściwości kryjące, oraz gumy arabskiej będącej spoiwem. Znana w Europie od średniowiecza, stosowana głównie w XVII i XVIII wieku, choć jest ona popularna do dzisiaj. Mianem tym określa się także technikę malowania gwaszami, a także same obrazy nimi namalowane.

Technika gwaszu różni się od akwareli głównie tym, że obrazy malowane gwaszem mają "pełne" kolory, a nie prześwitujące jak w akwareli. Malowanie gwaszem jest najczęściej stosowane do wykonywania szkiców dla obrazów olejnych oraz do wykonywania ilustracji do książek, choć są też malarze wyspecjalizowani w gw^raszu, stosujący z powodzeniem tę technikę do malowania "pełnoprawnych" obrazów.

lmpast [wł. impasto "ugniatam"] - technika stosowana w malarstwie olejnym lub akrylowym (rzadziej temperowym), polegająca na nakładaniu farby grubą, wypukłą warstwą przy pomocy pędzla lub szpachli.

W XVI i XVII w. w malarstwie holenderskim, flamandzki i włoskim a w XVIII wieku także w angielskim technika ta służyła do zaakcentowania efektów światła. W drugiej połowie XIX wieku impresjoniści pokrywali impastem większe partie obrazu dla uzyskania bardziej urozmaiconej faktury. Nakładając impast na całej powierzchni obrazu lub też w duży ch jego partiach uzyskuje się szorstką, niby rzeźbioną fakturę zwaną past oso.

Zastosowanie tej techniki możemy zaobserwować w' obrazach Fransa Halsa oraz Vincenta van Gogha

Laserunek - przezroczysta lub półprzezroczysta warstwa farby, zmieniająca ton lub barwę niższych warstw obrazu, zwłaszcza olejnego. Pochodzenie nazwy nie jest jasne, być może wywodzi się z określenia lasur w językach romańskich, tj. lazur, oznaczające błękit, ale także przejrzyste, jasne barwy.

Laserunki stosowane były już w średniowieczu, z wykorzystaniem bardzo rozcieńczonych temper lub gwaszy, jednak w pełni rozwinęły się dopiero wraz z rozwojem malarstwa olejnego. Aż do końca XVII w. i rozwoju techniki alla prima, laserunki były nieodłącznym elementem techniki olejnej.

Lawowanie - cieniowanie i nakładanie warstw koloru, często jednolitej barwy, za pomocą pędzla, piórka lub rapidografu. Lawować można za pomocą rozwodnionego tuszu lub rzadką akwarelą.

Monidło - realistyczny portret, namalowany na podstawie fotografii. Czasem - synonim kiczu.

Monochromatyzm - użycie w obrazie tylko jednej barwy o różnych odcieniach.

Technika popularna m.in. w Japonii w okresie Muromachi (1333-1560). Charakterystyczna także dla malarstwa Paolo Uccello. Stosowana często w malarstwie iluzjonistycznym przy naśladowania efektów reliefu, płaskorzeźby i detalu architektonicznego.

Mural (z hiszpańskiego mural oznacza ścienny) - nazwa pochodzenia hiszpańskiego oznaczająca w skrócie dzieło dekoracyjnego malarstwa ściennego.

Malunki takie, w zależności od intencji twórcy, mogą mieć na celu impresję odbiorcy lub reklamowanie jakiegoś produktu.

Puentyiizm (pointylizm) - neoimpresjonistyczna technika kształtowania formy obrazu, polegająca na budowaniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi, różnobarwnymi punktami i kreskami kładzionymi na płótno czubkiem pędzla

Bazowała na XIX i XX-wiecznych odkryciach z zakresu optyki, wskazujących, iż niewielkie płaszczyzny czystych kolorów położone obok siebie, a oglądane z oddali, mieszają się "w oku" tworząc inny kolor.

Przyjmuje się, że twórcą puentylizmu był Georges Seurat. Wykorzystywał go m.in. Paul Signac.

Sangwdna - ciemnobrunatna kredka używana do tworzenia szkiców lub rysunków.

Nazwa pochodzi od łacińskiego określenia krwi (sanguis, -inis). Mianem tym określa się również rysunek wykonany tą techniką Znanym artystą posługującym się chętnie sangwiną był polski malarz pochodzenia żydowskiego Roman Kramsztyk.

Sfumato (wł. sfumato = zadymione, mgliste, cieniowane) — w malarstwie olejnym łagodne przejścia z partii ciemnych do jasnych, dające mgliste, niebieskie efekty kolorystyczne. Technika ta wykorzystywana była m.in. przez Leonarda da Vinci i jego szkołę; w Polsce m.in. Daniela Schultzą Jacka Mierzejewskiego i Iwo Birkenmajera. Sfumato jest to zacieranie wyrazistości konturu dzięki łagodnym przejściom światłocieniowym - daje wrażenie oglądania obiektu przez mgłę lub dym. L. da Vinci eksperymentował z techniką sfumato rozpościerając nad dziedzińcem płachtę materiału, która rozpraszała słoneczne światło, zalecał też swoim uczniom pracę nie w pełnym słońcu.