spoiwa chemia 1 1

9. SPOIWA GIPSOWE I ANHYDRYTOWE

PODSTAWY TEORETYCZNE

Podział spoiw gipsowych i anhydrytowych

Spoiwa gipsowe i anhydrytowe są zaliczane do spoiw powietrznych. Spoiwa gipsowe, zawierające półwodny siarczan wapnia CaS0₄- _H₂0 (gips pól-

wodny), są spoiwami szybkowiążącymi (zazwyczaj poniżej 30 minut). Zalicza się do nich gips budowlany, modelarski i wysokowytrzymałościowy. Spoiwa anhydrytowe, zawierające bezwodny siarczan wapnia CaS0₄, są spoiwami wolnowiążącymi (kilka - kilkanaście godzin). Zalicza się do nich anhydryt II (z aktywatorami) oraz estrichgips.

Gips znajduje szerokie zastosowanie w robotach tynkarskich, do wykonywania prefabrykatów gipsowych, elementów izolacyjnych, posadzek oraz do I wykonywania budowlanych elementów ozdobnych, form i modeli.

Otrzymywanie

Naturalnymi surowcami do otrzymywania spoiw gipsowych i anhydrytowych są skały osadowe:

•    skały gipsowe (tzw. kamień gipsowy, gips surowy), które jako główny składnik zawierają CaS0₄-2H₂0; spoiwo powstaje przez prażenie (dehy-dratację) gipsu surowego (rys. 9.1);

•    skały anhydrytowe, których głównym składnikiem jest bezwodny siarczan wapnia CaS0₄ (anhydryt); spoiwo jest otrzymywane w wyniku mielenia tych skał z odpowiednimi dodatkami.

Gips i anhydryt są również otrzymywane w procesie odsiarczania spalin (rys. 9.4). Tlenek wapnia lub węglan wapnia są stosowane jako sorbenty gazów. Powstawanie siarczanu wapnia w tym procesie przebiega następująco:

CaO + SO, + -O, -► CaSO.

76