spoiwa chemia 2 1

8. SPOIWA WAPIENNE

PODSTAWY TEORETYCZNE

Rodzaje spoiw wapiennych

Wapno budowlane jest spoiwem mineralnym. Ze względu na skład chemiczny i wynikający z niego sposób wiązania rozróżnia się wapno powietrzne i wapno hydrauliczne. Wapno powietrzne składa się głównie z tlenku lub wodorotlenku wapnia, wiąże na powietrzu w wyniku odparowania wody i powoli twardnieje przez reakcję z atmosferycznym dwutlenkiem węgla; nie wiąże pod wodą. Wapno hydrauliczne zawiera oprócz tlenku lub wodorotlenku wapnia także krzemiany, gliniany i żelaziany wapnia; wykazuje zdolność do wiązania i twardnienia zarówno na powietrzu, jak i pod wodą.

Spoiwa wapienne, zarówno powietrzne jak i hydrauliczne, dzieli się na palone i gaszone. Surowcem do produkcji wszystkich rodzajów spoiw wapiennych jest skała wapienna (wapień), zawierająca głównie węglan wapnia CaC0₃. W wyniku wypalania skały wapiennej powstaje wapno palone (wapno | niegaszone), zawierające przede wszystkim tlenek wapnia CaO, występujące j. w postaci materiału o różnym uziarnieniu, od brył do materiału drobno zmie-ionego. Wapno palone poddaje się z kolei procesowi kontrolowanego gaszenia j (hydratacja), którego produktem jest wapno gaszone (hydratyzowane), zawie- j rające przede wszystkim wodorotlenek wapnia Ca(OH)₂. Wapno hydratyzowa- I ne jest wytwarzane w postaci wapna suchogaszonego (proszek), ciasta wapien- | nego (zmieszane z wodą do konsystencji plastycznej) lub mleka wapiennego f (zawiesina wodna).

Wapno budowlane jest tradycyjnym spoiwem lub składnikiem spoiwa J w zaprawach murarskich i tynkarskich. Jest także stosowane do wykonywania | wyrobów wapienno-piaskowych (silikatowych) i produkcji betonów komórko- [ wych oraz do stabilizacji gruntów.

Wypalanie wapna

Proces wypalania skały wapiennej polega na reakcji termicznego rozkładu | węglanu wapnia:    , fi

CaCCk = CaO + ICO,, AH > 0

i

gdzie AH — entalpia reakcji.

68

I