Miejscowe działanie obniżonej temperatury
Miejscowemu działaniu obniżonej temperatury podlegają przede wszystkim niedostatecznie chronione części obwodowe (kończyny, nos, uszy). O powstaniu odmrożenia (łac. congelatio) decyduje różnica między ilością energii cieplnej dostarczanej przez krew do odpowiedniego obszaru tkankowego, a ilością ciepła oddawaną z tego obszaru do otoczenia. Podobnie jak w przypadku oparzenia, tak i tu odróżnia się trzy stopnie zmian. W przebiegu odmrożenia stopnia I (odmrożenie rumieniowe; łac. congelatio erythematosa) obszar uszkodzonej tkanki pozostaje po ogrzaniu przez długi czas sinoczer-wonawy (rozszerzenie naczyń); zaznacza się obrzęk. Dłuższe i intensywniejsze działanie zimna prowadzi do odmrożenia II stopnia: po ogrzaniu wystę-: puje wyraźny obrzęk; wskutek zwiększenia przepuszczalności uszkodzonych naczyń płyn przemieszcza się do otaczającej tkanki; nagromadzenie wysięku surowiczego pod naskórkiem jest przyczyną powstawania pęcherzy (odmrożenie pęcherzowe; łac. congelatio bullosa). Odmrożenie III stopnia cechuje się nieodwracalnym porażeniem naczyń: występuje zastój, uszkodzenie śród-błonka naczyniowego jest przyczyną wykrzepiania śródnaczyniowego, co prowadzi do trwałego niedotlenienia tkanek. Jeżeli proces jest wystarczająco I nasilony, rozwijają się zmiany martwicze odpowiadające zgorzeli (łac. gan-graena).
Działanie obniżonego i podwyższonego ciśnienia atmosferycznego
Hipobaria
Hipoksja (opisana w rozdz. 9) nie jest jedynym parametrem, który zmienia się w miarę narastania wysokości. Obniża się bowiem ciśnienie atmosferyczne, ciśnienie pary wodnej w atmosferze, znacznie obniża się temperatura i zmienia się współczynnik przewodnictwa cieplnego powietrza (ten ostatni ' zmniejsza się wraz z obniżaniem gęstości powietrza). Wraz z narastaniem !j odległości od poziomu morza nasila się promieniowanie; natężenie promie- j niowania nadfioletowego zwiększa się o 15-25% na każdy kilometr wznie-sienią. W miarę, jak zwiększa się wysokość (tj. odległość od poziomu morza), zmniejsza się w atmosferze ciśnienie pary wodnej. Proces ten zachodzi wyraźnie szybciej niż obniżenie ciśnienia atmosferycznego. W takich warunkach konieczne jest nawilgocenie wdychanego powietrza, suchego i zimnego; 1 prowadzi to do znacznych strat wody przez układ oddechowy. Na dużych wyso-