skan151

kończyn górnych (w przypadku ekspozycji tych kończyn na miejscowe działanie wibracji). Długotrwałe, zwłaszcza często powtarzane działanie na ustrój drgań mechanicznych, przede wszystkim o wysokich częstotliwościach, powoduje trwałe zmiany w układzie kostno-stawowym (zachodzi tu związek / wytłumianiem drgań przez chrząstki stawowe). Pojawiają się zaburzenia naczynioruchowe, mianowicie ograniczenie przepływu krwi przez obwodowe obszary naczyń włosowatych, zwłaszcza dystalne części palców rąk w przypadku miejscowego działania drgań mechanicznych. Zaburzenia ogól-noustrojowe. oprócz wyzwolenia odczynu stresowego, dotyczą głównie czynności układu nerwowego (bóle głowy, bezsenność, nasilenie odruchów). Częste są zaburzenia czynnościowe narządu równowagi. Może wystąpić dyspro-teinemia o niejasnym mechanizmie patogenetycznym.

6.1.3.

Uraz akustyczny

Charakterystyczną cechą współczesnego środowiska człowieka jest narażenie jego organizmu na działanie mniej czy bardziej nasilonego hałasu. Pewien niewielki poziom sygnałów akustycznych jest wprawdzie istotny dla prawidłowej czynności ustroju*, jednak ich nadmierne nasilenie powoduje wyraźnie negatywne skutki. Stan pod tym względem optymalny sprowadza się zatem do warunków, gdy ucho odbiera bodźce akustyczne o natężeniu nie zakłócającym czynności ustroju ani nie powodującym przeciążenia narządu słuchu.

Prawidłowe ucho młodego człowieka odpowiada na dźwięki o częstotliwości od 20 do 20000 cykli/s (Hz). Bodźców akustycznych stale działających lub rytmicznie się powtarzających, o natężeniu względnie niewielkim, często sobie nie uświadamiamy (wiedzą o tym np. mieszkańcy ulic, którymi przebiega linia tramwajowa).

Większość fal dźwiękowych odbieranych w codziennym życiu nie jest ani tonem (którego obrazem graficznym jest fala sinusoidalna o jednej częstotliwości), ani zespołem tonów (gdy pozostają one wzajemnie w stosunku harmonicznym). Większość ta dotyczy przypadków, w których nakłada się na siebie wiele fal akustycznych, tonów nieharmonicznych o zróżnicowanej częstotliwości. Taki bodziec dźwiękowy nazywamy szumem akustycznym. Szum akustyczny w ten sposób określony nie musi być dla ustroju ani nieprzyjemny. ani szkodliwy (definicji tej odpowiada np. spokojna mowa). Dopiero znaczne (> 85 dB) nasilenie szumu (ogólnie mówiąc: bodźca akustycznego) decy-

Całkowite długotrwale wyłączenie bodźców słuchowych w warunkach doświadczalnych J^esl przyczyną zaburzeń, zwłaszcza sfery psychicznej.

151