str0004

DOPA-chinon

+cysteina

tyrozyna3,4-dihydroksyfenyloalanina (DOPA)

leuko-DOPA-chrom

indolo-5,6-chinon ■

-> 5-S-cysteinylo-DOPA--chinon

I

DOPA-chrom

Ryc. 6-8. Schemat biosyntezy melaniny

7-alanylo-5-hyd roksy--3-kart>oksy-2H~1,4--benzotiazyna

7-alanylo-5-<—hydroksy-2H-1,4--benzotiazyna

Aktywność tyrozynazy jest regulowana przez hormon melanotropowy (MSH) i receptor MSH. Hormon melanotropowy, zwany również in-termedyną lub melanotropiną, jest wytwarzany przez część pośrednią części gruczołowej przysadki. Hormon ten stymuluje produkcję poszczególnych melanin na przemian. Reakcja na działanie tego hormonu jest kontrolowana przez locus A (.Agouti). Natomiast receptor hormonu me-lanotropowego (MSH) kontroluje poziom tyrozynazy wewnątrz melanocytu. Receptor ten jest determinowany przez locus E (Extension). Następstwem działania tego receptora jest wzrost poziomu tyrozynazy i produkcja eumelartiny. Główną jego funkcją natomiast jest regulacja syntezy czarnego pigmentu (eumelanina), a hamowanie produkcji feomelaniny wewnątrz melanocytów.

Melaniny są wytwarzane w melanocytach. Melanocyty pochodzą z rdzenia nerwowego, a podczas rozwoju embrionalnego wędrują do powstającej skóry. Ta wędrówka melanocytów znajduje się pod ścisłą kontrolą genów.

W determinację koloru jest włączonych wiele loci. Wiele genów, jeśli nie wszystkie związane z wytwarzaniem pigmentu, ma działanie plejotropowe na rozwój i różnicowanie organizmu.

Wytwarzanie melanin u ssaków jest kontrolowane przez geny działające na różnych poziomach: tkankowym, komórkowym i subkomórkowym.

Regulacja na poziomie tkankowym

Regulacja genetyczna na poziomie tkankowym polega na kontroli liczby i rozmieszczenia melanocytów. jest wiele genów, które współdziałają ze sobą w sposób kompleksowy. Geny, które zostały już sklonowane, warunkujące pigmentację ssaków i działające na poziomie tkankowym to przede wszystkim: gen srokatości (Piebaldism) i gen nabytego bielactwa (Vitiligo). Badania genetycznego tła umaszczenia są najbardziej rozwinięte w od-

165