Picture6

I S<>

lion cysteina gliceryna). Insulinę wolową zapisuje się skróconym wzorem następująco:

s

(ily Ile Val (ilu Gln-Cys-Cys-Ala-Ser-Val-Cys-Ser-Len-Tyr-Gln-Asn-Tyr-Gys-Asn

IV Val Asn-GIn-l lis- Len-Cys-Gly-Scr-His Len-Val-Glu-Ala-Len-Tyr-Len-Val-Cys-Gly-

AI a - Lys-Pro-Thr-Tyr-Phe-G ly-Arg-Glu-1’oszczególne trzyliterowe skróty dotyczą odpowiednich aminokwasów, jak np. Ala alanina, Cys — cysteina, Ser - seryna.

Insulina zawiera 51 reszt połączonych ze sobą w dwóch łańcuchach, a te są dalej połączone pomiędzy sobą mostkami dwusiarczkowymi. Poza tym istnieją wiązania wodorowe i van der Waalsa. Cała cząsteczka ma strukturę trójwymiarową.

Polipcptydy na skutek występowania wiązań amidowych, dwusiarczkowych, wodorowych i van der Waalsa tworzą w przestrzeni struktuiy spirali (śruby). Spirala białka (rys. 12) jest prawoskrętna. Każda grupa -NH- łączy się wiązaniem wodorowym z grupą karboksylową trzeciej z reszt aminokwasowych wiązań łańcucha.

Struktury białek są bardzo skomplikowane. Mówi się o strukturze pierwotnej (na podstawie wiązań kowalencyjnych) i dalej o konfiguracjach wyższych rzędów.

Białkami nazywa się polipcptydy zawierające więcej niż 100 res/i .........

kwasowych. Niektóre z nich są rozpuszczalne w wodzie, dzięki tworzeniu wią zań wodorowych z wodą (otoczka solwatacyjna). Pod wpływem mocnych kwa sów, soli i innych związków takie białka ulegają nieodwracalnej dcnalmmji która połączona jest ze zmianą ich struktury.

Jedną z reakcji charakterystycznych dla białek jest reakcja ksanlopralciiu wa. Pod wpływem stężonego kwasu azotowego HNO3 białka żółkną

4.14. Kwasy nukleinowe

Są to kompleksowe układy nieaminokwasowe w nuklcoprolcidach. I"in płeksy białek, występujące w żywych komórkach. Mają podstawowe /mu a m w rozroście komórek i w syntezie białka. Znane są dwa typy kwasów md Innu wych, RN A - kwas rybonukleinowy i DNA kwas dczok\\rvbonnklcinow\ W icli skład wchodzą cukry, puryna i pirymidyna.

Kwas rybonukleinowy RN A jest polimerem złożonym / pieca leni u. ,Im wodorowych rybozy, związanych ze sobą resztami kwasu fosforowego l ■ 1 dezoksyrybonukleinowy DNA jest podobny do RNA, różni się jednak pouada niem atomów wodoru zamiast grup -OH.

4.15. Cukry

Cukry nazywane są również sachary dam i lub węglowodanami, /wiązki te s zbudowane z węgla, wodoru i tlenu, przy czym stosunek liczby atomów wodne do tlenu wynosi, jak w cząsteczce wody, 2:1.

Cukry dzieli się na proste (mono- lub jednocukry), dwucukry i wielocukr (oligosacharydy). Cukry złożone są zbudowane z cukrów prostych. Te ostatni można otrzymać na drodze hydrolizy cukrów złożonych.

Monosacharyd jest to aldehyd lub keton zawierający co najmniej dwie grup hydroksylowe Najprostszymi cukrami są więc dihydroksy-2,3 propanal (glicet aldehyd, nldotrioza):

(lin

II ( oil

(II 011