str0112

potencjał elektryczny z wnętrza komórki nerwowej *. Potencjał ten, wzmocniony za pomocą odpowiedniego urządzenia, powoduje wychylenie plamki oscyloskopu proporcjonalne do wielkości potencjału. Stosowany tu układ pomiarowy' odgrywa więc rolę wysokiej klasy mili woltomierza. Wewnątrzkomórkowa rejestracja zjawisk elektrycznych jest zabiegiem trudnym technicznie i na ogół udaje się ją przeprowadzić jedynie w dużych neuronach. U wyższych zwierząt, np. u kota, wykorzystuje się do tych badań neurony ruchowe rdzenia kręgowego.

CIAŁO NEURONU

Rys. 53. Polaryzacja błony komórkowej neuronu i zmiany potencjału elektrycznego podczas procesów czynnościowych. A - stan spoczynkowy, B - depolaryzacja błony i powstawanie impulsów nerwowych, C -hiperpolaryzacja błony i hamowanie postsynaptyczne. Strzałkami oznaczono kierunek ruchu jonów sodu (Na^ł ) i potasu (K' ) przez błonę komórkową

W warunkach spoczynkowych, gdy komórka nic wykazuje żadnej aktywności spontanicznej ani też nie jest hamowana, istnieje zawsze pewna różnica potencjałów między cytoplazmą a środowiskiem pozakomórkowym. W neuronach ruchowych rdzenia wynosi ona około - 70 mV (rys. 53 A). Neuron

¹ Mówiąc o potencjale elektrycznym musimy zdać sobie sprawę z tego, że nazwa la, choć powszechnie używana przez neurofizjologów. nie jest słuszna z punktu widzenia nauki o elektryczności. Chodzi tu bowiem w istocie o różnicę potencjałów', czyli napięcie elektryczne między wnętrzem neuronu a środowiskiem pozakomórkowym (por. s. 32)

112