str0117

ważną rolę w przekazywaniu impulsów nerwowych. W obrębie zakończeń synaptycznych znajdują siękolbki synaptyczne - twory o groszkowatym kształcie. Badania za pomocą mikroskopu elektronowego wykazały, że wewnętrzna struktura kolbki synaptycznej znacznie różni się od struktury włókna nerwowego, z którym jest związana. Nie ma tu charakterystycznych dla włókien neurofibryl ani kanalików, widać natomiast mitochondria i pęcherzyki synaptyczne (rys. 56). Mitochondria są zbiornikiem energii dla różnych komórek, także nerwowych, zawierają bowiem znaczne ilości bogatego w energię kwasu adenozynotrójfosforowego (ATP). Uwolniona podczas rozpadu ATP energia służy do podtrzymania różnych reakcji biochemicznych, a w kolbkach synaptycznych powoduje reakcje syntezy przekaźników, czyli mediatorów, tj. substancji przekazujących procesy czynnościowe z neuronu na neuron. Wytworzony przekaźnik jest przechowywany

Rys. 56. Budowa zakończeń synaptycznych i synaps

w pęcherzykach synaptycznych, które znajdują się w okach heksagonalnej siatki utworzonej przez delikatne włókienka i skupiają się najgęściej w tej części kolbki, która wchodzi w skład synapsy (rys. 65).

Synapsa składa się z trzech części: błony presynaptycznej, szczeliny synaptycznej i błony postsynaptycznej (rys. 56). Błona presy-naptyczna jest częścią błony pokrywającej kolbkę synaptyczną, należy więc do neuronu „nadawczego”, tj. tego, którego pobudzenie powoduje powstanie stanu czynnego w neuronie „odbiorczym”. Błona postsynaptyczna jest właśnie częścią błony neuronu „odbiorczego”. Szczeliną synaptyczną nazywamy odstęp pomiędzy obu błonami, a tym samym — między obu neuronami połączonymi daną synapsą.

Pierwotnie sądzono, że elementem neuronu „nadawczego” wchodzącym w skład synapsy jest zawsze zakończenie aksonu, a elementem neuronu „odbiorczego” — błona dendrytu lub ciała komórki, W związku z tym roz-

117