strona (80)

rozprzestrzenianiu się kurzu w pomieszczeniu. Takiemu samemu zabiegowi należy poddać materace gimnastyczne. Ćwiczenia o zwiększonej intensywności wymagają odpowiednio niższej temperatury w sali gimnastycznej. Musi się ona w takich wypadkach wahać od 14 do 18°C. Za wysoka temperatura powietrza w pomieszczeniu grozi przegrzaniem ćwiczących i zmniejszeniem intensywności ćwiczeń. Wolniejsze tempo ćwiczeń wymaga wyższej temperatury odpowiadającej normom pokojowym, Sala przynajmniej przed ćwiczeniami musi być przewietrzona, a najlepiej jeżeli ten warunek może być spełniony w trakcie ćwiczeń. W sali do ćwiczeń można chodzić tylko w obuwiu domowym, którego nie używa się poza obrębem budynku.

Pacjenci powinni być ubrani w stroje gimnastyczne służące tylko do ćwiczeń. Jednolity ubiór poprawia dyscyplinę w grupie. Zaplecze sali do ćwiczeń powinno mieć szatnie i natryski. Bezpieczeństwo ćwiczących wymaga zabezpieczenia lamp, szyb okiennych i innych przedmiotów, które mogą stać się przyczyną okaleczenia w trakcie zajęć.

Ćwiczenia gimnastyki porannej

Gimnastyka poranna ma doprowadzić do dziennej aktywności czynności narządów i organów pacjenta zwolnionych zgodnie z fizjologią przez odpoczynek nocny związany ze snem. Sen zwalnia częstotliwość tętna i oddechu, zmniejsza aktywność procesów nerwowych, Zmiany dotyczą także obniżenia spoczynkowego napięcia mięśniowego. W przewodzie pokarmowym obserwuje się zwolnienie perystaltyki jelit, co hamuje tempo procesów trawiennych. Zahamowanie życiowo ważnych, fizjologicznych procesów obniża przemianę materii, metabolizm komórkowy prawie wszystkich układów. Fakt ten znajduje odbicie między innymi w obniżeniu temperatury ciała, co obserwuje się podczas snu.

Gimnastyka poranna jest formą ćwiczeń zbiorowych, których zadanie polega na przywróceniu ww. układom stanu aktywności wymaganej od nich w ciągu dnia. Głównym zadaniem ćwiczeń porannych jest pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego i mięśniowego przez przyspieszenie akcji układów krwionośnego i oddechowego. Aspekt dyscyplinująco-porządkowy tej formy ćwiczeń wydaje się być nie doceniany.

Wskazówki metodyczne:

1.    Gimnastykę poranną należy prowadzić ze wszystkimi pacjentami, którzy nie mają przeciwwskazań do tej formy terapii. Przeciwwskazania określa lekarz.

2.    Miejscem prowadzenia zajęć są na ogół sale chorych lub korytarze, halle sąsiadujące z salami chorych.

3.    Ćwiczenia powinny być prowadzone w pomieszczeniach wietrzonych bez względu na porę roku. Łóżka muszą być zasłane, a pacjenci nie mogą być w piżamach lub innych nocnych ubiorach.

4.    Zajęcia należy prowadzić przed poranną toaletą i śniadaniem przez 15— 20 min.

5.    Chorych doświadczonych, z długim stażem szpitalnym, można wykorzystać do współprowadzenia zajęć.

6.    Jeżeli możliwości techniczne na to pozwalają, należy gimnastykę poranną prowadzić przy akompaniamencie odpowiednio dobranej muzyki, która wprowadza ożywienie.

7.    Chorych sprawniejszych wykorzystać należy do pomocy chorym leżącym lub funkcjonalnie mniej sprawnym.

Przy doborze i prowadzeniu zajęć trzeba uwzględniać następujące zasady:

1.    Stosować ćwiczenia oddechowe eksponując przeponowy tor oddychania. Wpływają one bowiem na poprawę perystaltyki jelit i włączają w krwio-bieg rezerwy krwi zalegającej w śledzionie i wątrobie.

2.    Ćwiczenia rozpoczynać od ruchów w małych obwodowych stawach i stopniowo uruchamiać stawy większe, co wiąże się z uaktywnieniem dużych zespołów dynamicznych.

3.    Tempo ćwiczeń wolne, ruchy obszerne prowadzone w pełnym fizjologicznym zakresie, oparte na ćwiczeniach kształtujących.

80