sryle w arch3

Romanizm 113

REJONY TYPOLOGICZNE ARCHITEKTURY SAKRALNEJ

WE FRANCJI I NADRENII

1    Dolna Nadrenia (por. 102 n._p 115) bazyliki empory

wiązany system sklepień założenia trójkonchowe galeryjki arkadkowe

•    Kolonia, św Apostołów, ok. 1200, przekrój przez transept

2    Górna Nadrenia (por. 108, 110 n„ 115) bazyliki

wiązany system sklepień tuki półkoliste i ostre i Rosheim, St-Pierre et St-Paul, XII w., plan

' Sigolsheim, XII w., przekrój

3    Normandia (por. 112, 114 n.) bazyliki emporowe chóry schodkowe ' Caen, St-Etienne, XI—XII w.

4    Burgundia (por. 116 n.) bazyliki

kolebki ostrołukowe na gurtach tuki półkoliste i ostre    ■

chóry schodkowe

przęsła w nawie głównej i bocznych tej samej długości

•    Autun, St-Lazare, XII w.

5    Owernia (por. 118,121) pseudobazyliki emporowe transept „schodkowy”

obejście chórowe z wieńcem kaplic

•    Clermont-Ferrand, Notre-Dame-du-Port, XI-XII w

6    Poitou (por. 119, 120) pseudobazyliki sklepienia kolebkowe

•    St-Savin, kościół opacki, ok. 1100

7    Akwitania

kościoły kopułowe jedno- lub trójnawowe

•    Angouleme, St-Pierre, ok. 1170

8    Prowansja (por. 122 n.) bazyliki

wąskie, wysmukłe wnętrza naw kolebki ostrołukowe

•    Arles, St-Trophime, XII w.

9    Południowa i południowo-zachodnia Francja

(por. 124-127)

kościoły salowe, filary przyścienne

•    St-Gabriel, XII w.

Szkoły architektoniczne. Jest to pojęcie rzadko już dziś stosowane, określające charakterystyczny typ architektoniczny jakiejś ograniczonej grupy budowli sakralnych. Mniej lub bardziej stypizowane świątynie mogą więc tworzyć grupy

a)    należące do określonego regionu geograficznego (np. owerniackie hale emporowe, 118 i 121) lub

b)    odzwierciedlające wpływ podziałów politycznych, kulturowych albo przepisów liturgicznych (np. reforma hirsaugijska, 108 n., architektura cysterska, 140 n.).

Wyróżnienie grupy budowli charakterystycznych dla danego regionu wcale nie oznacza, że występują tam tylko one, czy nawet że przeważają liczebnie. Tak na przykład w Akwitanii (118, 120), obok licznej jak nigdzie indziej grupy kościołów kopułowych (60!), spotykamy bardzo wiele świątyń salowych i hal sklepionych kolebkowo, czy też w południowej Francji, gdzie wraz z licznymi, typowymi kościołami salowymi występują także interesujące hale emporowe i bazyliki.

Równocześnie jeden typ architektoniczny może występować w wielu wariantach. Tworzą się one pod wpływem surowych przepisów budowlanych albo też lokalnej tradycji architektonicznej (reforma hirsaugijska, architektura cysterska).