76 Architektura sakralna
Francja
We Francji w czasach ottońskich panują Kapetyngowie.
Prezbiterium schodkowe z obejściem i wieńcem kaplic
W odróżnieniu od Cesarstwa Wschodniego są to obszary politycznie znacznie bardziej samodzielne. Nie można tutaj mówić o osobnej epoce stylowej. Ponadto w wyniku rozwoju budowlanego w końcu XI w. kościoły zostają przebudowane lub rozbudowane tak, że nie ma dziś żadnego założenia, które - odpowiednio do ottońskich kościołów wschodniej Frankonii - zachowałoby styl budowli kapetyńskich w czystej formie. Niemniej rozwinęły się we Francji w tym czasie dwa typy rzutów poziomych, które przejęła sztuka romańska, a potem gotycka: ukierunkowana na wschód budowla na planie krzyża łacińskiego, z częścią prezbiterialną uskokową w planie (po raz pierwszy w Cluny II*, 981) oraz z obejściem wokół prezbiterium i wieńcem kaplic. Początkowo kaplice te są prostokątne (Tournus, St-Philibert*, ok. 950), ale około przełomu wieków otrzymują one w Vignory* formę półokrągłą, powtarzaną potem w kościołach romańskich.
Cluny II, konsekrowany 981
Głowica z dekoracją figuralną i z motywem ząbkowym. Kościół kanoniczek św. Cyriaka, 2 poł. X w.
Tournus, St-Philibert, ok. 950.
Vignory, k. X w.
Głowica z nasadnikiem (impostem). Ouedlinburg, krypta św. Wiperta, X w.
Głowica grzybkowa. Ouedlinburg, krypta św. Wiperta, ok. 1020.
Głowica kostkowa, belkowanie i impost. Hildesheim, kościół św. Michała, zaczęty 1010.
Głowica z dekoracją figuralną. Typ głowicy z ornamentem akan- Głowica filara przyściennego. Rasdorf (Hesja), IX lub X w. towym. Grenoble, St-Laurent. Essen, obecna katedra, X w.