sryle w arch3

Agde (płd. Francja), kościół salowy, zaczęty w IX w., sklepiony kolebką.

Ighiąul Nou (Siedmiogród), kościół obronny, wznoszony do XV w. (gotycki).

Romanizm 143

KOŚCIOŁY OBRONNE

czyli obwarowane kościoły średniowieczne, otoczone solidnymi murami (czasem jest to umocniony mur cmentarza), z krenelażem i machikułami, a nawet wieżami obronnymi. Spotykamy je na terytoriach pogranicznych i w małych, nieobronnych osiedlach, gdzie stanowiły schronienie dla mieszkańców. Najbardziej znane są założenia tego rodzaju z terenu Siedmiogrodu (Ighięul Nou*, Prejmer*, Sighisoara, Vorumloc = Valea Viilor, Dealul Frumos i in.) i połud-niowofrancuskie kościoły obronne (Agde*, Les-Stes-Maries, Royat, Montma-jour*), wznoszone czasem jako schronienie przed piratami. Spotyka się je także w Szwabii (GroBsachsenheim, Merklingen, Lienzingen), w Alzacji (Hunawihr*), w Szwajcarii (Sitten) i Austrii (Maria-Saal, Weissenkirchen).

Hunawihr (Alzacja), cmentarz obronny. Otaczający mur z sześcioma basztami datowany jest na XII w. Pierwotny kościół romański zastąpiony został gotyckim (wieża XIV w., kościół XV w.).

Prejmer (Siedmiogród), kościół obronny, zaczęty ok. 1200. Kościół otoczony murami i basztami. Po stronie wewnętrznej murów dobudowano w XV w. 275 pomieszczeń mieszkalnych dla okolicznej ludności na czas oblężenia.

Montmajour pod Arles (Prowansja), opactwo benedyktynów, założone w X w., zabudowania i krużganek z XII w. Wysoka (26 m) gotycka wieża wzniesiona 1369, służyła jako schronienie dla mnichów w czasie wojen.