SZŻ Ćwiczenia hipertermia str1

Zatrzymanie krążenia — postępowanie ...

7e. HIPERTERMIA

Definicje

Hipertermia występuje wtedy, kiedy wyczerpują się mechanizmy termoregulacji, w efekcie czego temperatura głęboka podnosi się powyżej górnej granicy wartości prawidłowych. Hipertermia może rozwinąć się w wyniku działania czynników zewnętrznych (środowiskowych) lub wtórnie — do nadmiernej produkcji ciepła przez organizm.

Do hipertermi związanej z działaniem czynników środowiskowych dochodzi kiedy ciepło (zwykle dzięki promieniowaniu) jest absorbowane przez organizm szybciej niż może być eliminowane dzięki mechanizmom termoregulacji. Hipertermia może się manifestować w szeregu coraz poważniejszych stanów klinicznych, od objawów przegrzania (heat stress) poprzez wyczerpanie cieplny, i udar cieplne do zespołu niewydolności wieiona-rządowej, a niekiedy nawet zatrzymania krążenia [108].

Hipertermia złośliwa jest rzadką jednostką chorobową związaną z zaburzeniami równowagi wapniowej w mięśniach, prowadzącą do wystąpienia skurczów mięśni i zagrażającego życiu przyspieszenia procesów metabolicznych. Do rozwinięcia się choroby dochodzi u predysponowanych genetycznie osób w wyniku stosowania u nich wziewnych środków znieczulających lub depolaryzujących leków zwiotczających mięśnie [109, 110].

Podstawowe objawy i sposób leczenia przegrzania i wyczerpania cieplnego są ujęte w tabeli 7.2.

Udar cieplny

Udar cieplny powstaje w wyniku rozwinięcia się systemowej odpowiedzi zapalnej spowodowanej wzrostem temperatury głębokiej powyżej 40,6°C. Towarzyszą jej zaburzenia stanu świadomości i objawy niewydolności narządów o różnym stopniu zaawansowania. Rozpoznaje się 2 postaci udaru cieplnego. Klasyczna postać udaru cieplnego nie związana z wysiłkiem występuje w wyniku narażenia na wysoką temperaturą otoczenia. Tę postać często można obserwować u osób starszych podczas fali upałów [111]. Postać udaru cieplnego związana z wysiłkiem fizycznym częściej występuje u zdrowych, młodych osób. Rozwija się ona w wyniku wykonywania intensywnego wysiłku fizycznego przy wysokiej temperaturze otoczenia i/lub wysokiej wilgotności powietrza [112]. Śmiertelność w przebiegu udaru cieplnego wynosi 10 do 50% [113],

CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE

U osób w podeszłym wieku wzrasta ryzyko hiper-termii. Wynika to z współistniejących chorób, przyjmowanych leków, zaburzeń mechanizmów termoregulacji, a niekiedy z braku właściwej opieki. Do czynników ryzyka należą: brak aklimatyzacji, odwodnienie, otyłość, alkohol, choroby układu serco-wo-naczyniowego, choroby skóry (łuszczyca, egzema, oparzenia, sklerodermia, mukowiscydoza), nadczynność tarczycy, pheochromocytoma oraz stosowanie niektórych leków (antycholinergicz-nych, diamorfiny, kokainy, amfetaminy, fenotiazyn, sympatykomimetyków, blokerów kanału wapniowego, (3-blokerów).

Tabela 7.2. Przegrzanie (heat stress) i wyczerpanie cieplne
	Objawy	Leczenie
Przegrzanie (heat stress) !	Temperatura prawidłowa lub nieco podniesiona Obrzęki z przegrzania: stóp i okolicy kostek Utrata przytomności z przegrzania spowodowana rozszerzeniem naczyń w wyniku działania wysokiej temperatury Kurcze cieplne: utrata sodu powoduje wystąpienie kurczy	Odpoczynek Uniesienie obrzękniętych kończyn Ochładzanie Nawadnianie doustne Uzupełnienie soli
Wyczerpanie cieplne	Reakcja systemowa na długotrwałe narażenie na wysoką temperaturę (godziny do dni) Temperatura > 37°C a 40°C Bóle i zawroty głowy, nudności, wymioty, tachykardia, hipotensja, nadmierne pocenie, bóle mięśniowe, osłabienie, kurcze Zagęszczenie krwi Hiponatriemia, hipematriemia Może gwałtownie ulec pogorszeniu i przejść w udar cieplny	Jak powyżej W ciężkich przypadkach należy rozważyć dożylne podanie płynów oraz okłady z lodu

167