PSYCHOTERAPIA
W sierpniu 2005 roku rozpoczęliśmy przewodnik po psychoterapii. Piszemy w nim, z jakimi problemami warto się zwrócić do psychoterapeuty i którą z wielu szkół terapii wybrać. W poprzednich numerach „Charakterów" omówiliśmy psychoterapię psychoanalityczną, poznawczo-behawioralną, systemową, Gestalt i krótkoterminową. Tym razem prezentujemy ericksonowską. Za miesiąc przybliżymy terapię Berta Hellingera.
Terapia Miltona Ericksona opiera się n3 założeniu, że ludzie mają naturalne zdolności do przezwyciężania trudności i rozwiązywania problemów. Identyfikuje się w niej i spożytkowuje dotychczasowe doświadczenia i kompetencje pacjenta, co pozwala mu przeprowadzić zmianę, jakiej pragnie i której charakter sam określa.
Terapia ericksonowska to z reguły terapia krótkoterminowa, nastawiona na szukanie rozwiązań konkretnych problemów życiowych. Umożliwia pacjentowi życie poza terapią z nowo odkrytymi zasobami, pozwalającymi skutecznie realizować cele i przechodzić na kolejne etapy rozwoju. Znajduje zastosowanie w jednostkach chorobowych (depresje, nerwice, zaburzenia odżywiania), problemach w relacjach rodzinnych i małżeńskich, zaburzeniach zachowania i emocji u dzieci i młodzieży, zaburzeniach adaptacyjnych, tmdnościach z poczuciem wartości i tożsamości, a także w sytuacjach kryzysowych.
Specyficzną cechą terapii ericksonow-skiej jest koncentracja uwagi na zasobach pacjenta i na przyszłości. Pacjent z pomocą terapeuty określa cel terapii. Konstruuje pozytywne wyobrażenia swojego życia w przyszłości. Terapeuta wspiera pozytywną zmianę, kreując odpowiednią atmosferę współpracy, i motywuje pacjenta do podjęcia różnych form aktywności poza terapią.
Erickson podkreślał, że każdy posiada niepowtarzalne możliwości uczenia się i rozwoju. Kładł nacisk na pozytywną rolę nieświadomości, którą uznawał za istotne źródło konstruktywnych zmian.
W przypadku terapii dzieci i młodzieży terapeuta pracuje z rodziną, by uruchomić potencjał rozwojowy systemu. Symptomy dziecka rozpatrywane są jako sygnał zadania rozwojowego stojącego przed rodziną. Zmiana w jednostce odbywa się wraz ze zmianą relacji rodzinnych.
Ericksona uważa się za odnowiciela hipnozy klinicznej. Według niego trans hipnotyczny to stan, w którym pacjentowi łatwiej jest odkryć i wydobyć zasoby tkwiące w nieświadomości. Łatwiej też przebiega proces uczenia się nowych doświadczeń. Pomagając pacjentowi wejść w trans, terapeuta absorbuje jego mvagę i ukierunko-wuje ją do wewnątrz. Aby spowodować reakcję hipnotyczną, może posłużyć się niedyrektywnymi sugestiami (przeplatając nimi zwykłą konwersację), interesującą historyjką, anegdotą czy żartem. Pożądana zmiana polega na tym, że pacjent może odrzucić stereotypowe myślenie i nawykowe reakcje. Uzyskuje dostęp do nowych możliwości.
Terapeuta często zaleca pacjentowi wykonywanie między sesjami różnych działań, dzięki czemu w^zbogaca on repertuar umiejętności i eksperymentuje z nowymi zachowaniami. W trakcie sesji (także w* transie) mogą być stosowane różne techniki, na przykład rekonstrukcja historii osobistej (odtwarzanie i modyfikowanie w' wyobraźni przebiegu sytuacji trudnej), konstelacje rodzinne (odtworzenie i zmiana układu relacji rodzinnych), praca na linii czasu (symboliczne odtwarzanie historii życia), odgrywanie ról, rysunek i zabawa, kreowanie terapeutycznych rytuałów.
Celem terapii jest rozwinięcie autonomii pacjenta, jego kreatywności i elastyczności. W wyniku terapii ustępują objawy, dochodzi do pozytywnych zmian w relacjach z ludźmi i w stosunku do siebie. Pacjent osiąga cele rozwojowa, zdobywa nowe umiejętności, buduje poczucie tożsamości. Zw iększa się jego poczucie sprawczości i zdolności uczenia, kierowania i projektowania swojego życia. Rodziny mogą łatwiej przechodzić przez zadania istotne dla fazy rozwojowej, w której się znajdują.
Katarzyna Szymańska
Dr Katarzyna Szymańska jest psychologiem, psychoterapeutą, współzałożycielem Polskiego Instytutu Ericksonowskiego i jego wiecedyrektorem do spraw szkoleń z zakresu psychoterapii.
Warunki terapii ericksonowskiej
Czas oczekiwania
Na wstępną konsultację czeka się około tygodnia. Rozpoczęcie terapii indywidualnej lub rodzinnej możliwe jest w ciągu dwóch, trzech tygodni.
Czas trwania
Terapia ericksonowska jest zazwyczaj krótkoterminowa, trwa tyle, ile potrzeba do osiągnięcia wyznaczonego przez klienta celu. Spotkania odbywają się raz w tygodniu, czasem jednak jest inaczej - w zależności od potrzeb osoby zgłaszającej się na terapię. Natomiast rodziny przychodzą na sesję raz w miesiącu.
Cennik
Sesja indywidualna i rodzinna kosztują tyle samo: od 60 do 100 zł. Za sesję terapii grupowej trzeba zapłacić 50 zł.
Główne ośrodki
Polski Instytut Ericksonowski
94-036 tódź, ul. Wioślarska 27 tel. 042 688 48 60, faks: 042 689 00 47 e-mail: info@p-i-e.pl, www.p-i-e.pl
Filia PIE w Katowicach
40-708 Katowice, ul. Franciszkańska 25 teiyfaks: 032 252 45 17 e-mail: piemarq@katowice.home.pl www.instytutericksonowski.home.pl
Filia PIE w Poznaniu
60-276 Poznań, ul. Promienista 40/2 tel. 061 862 98 99
e-mail: info@p-i-e.poznan.pl, www.p-i-e.poznan.pl
styczeń 2006 Charaktery 39