oraz przygotowaniem transportu. Transport porażonego do lekarza powinien odbywać się w pozycji leżącej, na boku.
Rys. 53. Prawidłowa pozycja ułożenia porażonego oddychającego
Porażony nieprzytomny - nie oddycha - krążenie krwi trwa,
a więc tlen nie dochodzi do płuc. Serce tłoczy krew z resztkami tlenu do narządów ciała. Stopniowo wzrasta niedotlenienie mózgu. Brakowi oddychania towarzyszy sinica, czyli sino-niebieskawy kolor skóry, najwyraźniej widoczny na twarzy i wargach. Źrenice oczu są bardzo szerokie i nie reagują na światłe, tzn. nie zwężają się pod wpływem światła.
Dość często zdarza się jednak, że klatka piersiowa porażonego wykonuje gwałtowne ruchy wdechowe i wydechowe, a przy zbliżeniu ucha do twarzy porażonego nie słychać szmerów oddechowych lub słychać chwilami przerywane rzężenie. Świadczy to o całkowitej niedrożności dróg oddechowych.
Porażonego należy położyć na wznak, uciskające części garderoby porozpinać, oczyścić jamę ustną z resztek jedzenia, zapewnić dopływ świeżego powietrza i rozpocząć sztuczne oddychanie a w międzyczasie wezwać pogotowie lekarskie.
Porażony nieprzytomny - nie oddycha - krążenie krwi zatrzymane, a więc brak tlenu. Nawet resztki tlenu zawartego we krwi nie docierają do mózgu. Mózg pozbawiony tlenu szybko zamiera. Zycie porażonego jest bezpośrednio zagrożone. Występują objawy bezdechu i prawie jednocześnie: - źrenice oczu powiększają się i stają się ogromne, na tętnicy szyjnej brak tętna (w innych miejscach ciała nie celowe szukanie tętna).
Zatrzymanie krążenia krwi nie należy utożsamiać z zatrzymaniem czynności serca, gdyż zatrzymanie krążenia jest zawsze bezpośrednim skutkiem jednego z trzech możliwych stanów czynnościowych serca:
• zatrzymania pracy serca,
• niedostatecznej pracy serca,
• migotania komór sercowych.
Jeżeli którykolwiek z tych trzech stanów czynnościowych serca wystąpi w wyniku przepływu prądu, to zawsze jego bezpośrednim natychmiastowym skutkiem będzie ustanie ruchu (przepływu) krwi.
Stany te mogą przechodzić jeden w drugi, np. niedostateczna praca serca może przejść w zatrzymanie serca lub migotanie komór, czy też migotanie komór zakończy się ostatecznie zatrzymaniem pracy serca. Brak dostawy tlenu do mózgu przez około 3 + 4 minut powoduje wystąpienie w nim nieodwracalnych uszkodzeń. Akcja ratunkowa polegająca na sztucznym oddychaniu i wytworzeniu sztucznego krążenia krwi, może być skuteczna, jeżeli została podjęta natychmiast przed upływem owych trzech do czterech minut od chwili zatrzymania nonnalnego krążenia.
W tym przypadku jeden ratownik winien rozpocząć sztuczne oddychanie, a drugi pośredni masaż serca.
Przywracanie i utrzymanie drożności oddechowej. W przypadku porażeń elektrycznych drożność dróg oddechowych może ulec zmniejszeniu przez skurcze mięśni krtani i gardła lub przez zatkanie.
Najczęstszą przyczyną całkowitej niedrożności dróg oddechowych jest: zapadnięcie się zwiotczałego języka do gardła, opadnięcie żuchwy (szczęki dolnej) oraz obecność w gardle ciał obcych. Wtedy należy porażonemu szybko przywrócić drożność dróg oddechowych.
383