Uczciwek218

15.4. Rodzaje środków i sprzętu gaśniczego oraz ich stosowanie

15.4.1. Środki gaśnicze

Woda jest jednym z najpowszechniej stosowanych środków gaśniczych. Woda (HoO) jest całkowicie niepalna. Wylana na palące się ciało pobiera z niego ogromne ilości ciepła i sama ogrzewając się - oziębia je do temperatury uniemożliwiającej dalsze palenie się. Woda w zetknięciu z ogniem wytwarza dużą ilość pary wodnej, która z najbliższego otoczenia ogniska wypiera powietrze, a więc i tlen przerywając lub utrudniając w ten sposób proces palenia.

Istnieją ogniska pożarów', których nie wolno gasić wodą, ze względu na możliwość spowodowania groźnych następstw. Są to pożary:

•    materiałów, w których pod wpływem zetknięcia z wodą zachodzą reakcje chemiczne. Należą do nich m.in.: karbid, sód, potas, które polane wodą wytwarzają palne lub wybuchowe gazy. Inne materiały, np. wapno palone, samo wprawdzie się nie pali, lecz pod działaniem wody wytwarza wysoką temperaturę sprzyjającą rozszerzaniu się pożaru;

•    płynów łatwopalnych lżejszych od wody, np. benzyna, nafta itp., które palą się ogniem tylko na powierzchni.

Piana - jest dość powszechnie stosowanym środkiem gaśniczym. W zależności od sposobu wytwarzania oraz użytych składników rozróżnia się dwa rodzaje piany: mechaniczną (powietrzną) oraz chemiczną.

Działanie gaśnicze piany polega przede wszystkim na odcięciu dostępu powietrza do palących się materiałów.

Piany nie wolno używać do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem oraz ciał reagujących z wodą.

Dwutlenek węgla (C0₂) jest bardzo dobrym środkiem gaśniczym nadającym się do gaszenia pożarów gazów i cieczy palnych. Środek ten nie powoduje zniszczeń ani strat.

Działanie gaśnicze dwutlenku węgla polega na obniżeniu temperatury i odcięciu dopływu powietrza do ogniska pożaru. Dwutlenek węgla nie przewodzi prądu elektrycznego, nie wchodzi w reakcję z innymi ciałami, nie niszczy, nie moczy gaszonych przedmiotów. Jest lżejszy od wszystkich płynów łatwopalnych i nie tworzy żadnych mieszanin wybuchowych.

Halony są środkiem gaśniczym o działaniu podobnym jak dwutlenek węgla. Są to ciecze niepalne, o różnym składzie chemicznym, charakteryzujące się małym ciepłem właściwym i niską temperaturą wrzenia. Wyjątkowo skuteczne przy gaszeniu palących się produktów naftowych i innych cieczy łatwo zapalnych.

Działanie gaśnicze halonu polega na otoczeniu palącego się przedmiotu ciężkimi, niepalnymi gazami, izolującymi go od dostępu tlenu z powietrza. Najczęściej jest stosowany halon 1211. Jest to gaz nie trujący i nie przewodzący prądu elektrycznego, który nie powoduje korozji metalu. W grupie halonów znajduje się tetra (tetrachlo-rometan).

Ze względu na warunki ekologiczne halonów nie zaleca się do stosowania i zostały one wycofane z obrotu handlowego.

Proszki gaśnicze są to odpowiednio spreparowane związki sodu i potasu, sypkie i odporne na zawilgocenie. Działanie gaśnicze proszku polega na przerywaniu reakcji spalania. Jest to zjawisko fizyko-chemiczne, Skutek gaśniczy proszku jest natychmiastowy, jeżeli będzie on użyty we właściwy sposób i w odpowiedniej ilości w stosunku do rozmiarów pożaru.

Proszki są uniwersalnym środkiem gaśniczym. Nadają się zwłaszcza do gaszenia płynów i gazów łatwopalnych oraz w miejscach, w których użycie innych płynnych środków mogłoby spowodować zniszczenia, np. w muzeach, bibliotekach, archiwach itp.

Proszki gaśnicze nie przewodzą prądu elektrycznego. Proszki gaśnicze posiadają dużą zdolność penetracji (przenikania do wnętrza urządzeń). Uwaga: powodują zapylenie styków wyłączników i działają korozyjnie na ich powierzchnie.

Piasek jest środkiem gaśniczym stosowanym w początkowej fazie pożaru i jego działanie polega na tłumieniu ognia. Można go stosować do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem ostrożnie i wybiórczo, np. kabli, muf, głowic, kondensatorów energetycznych itp. (W czasie gaszenia urządzeń pod napięciem mogą wystąpić doziemienia i gaszący może ulec porażeniu w wyniku napięcia krokowego).

411