Układ Krążenia0006

Fazy wykresu potencjału czynnościowego:

1.    Faza 0 czyli depolaryzacji (narastania), w której następuje bezpośrednia odpowiedź na bodziec w postaci gwałtownej depolaryzacji i zmiany potencjału na +30 mV. Faza ta kończy się słabiej lub mocniej zaznaczona iglicą. Faza ta jest wywołana zwiększeniem lawinowego napływu jonów Na⁺. do włókna mięśnia sercowego.

2.    Faza I czyli wstępnej repolaryzacji, w której następuje częściowa repolaryzacja do wartości około 0 mV. Następuje wówczas zamknięcie kanałów sodowych i napływ jonów Cl'.

3.    Faza II, czyli plateau charakteryzuje się utrzymaniem przez pewien czas potencjału błonowego na poziomie 0 mV, zaś z czasem staje się on nieco ujemny (plaska część wykresu). Trwa ona przez cały czas skurczu. Jej przyczyną jest powolne i przedłużone otwieranie kanałów dla dokomórkowego prądu jonów Ca²⁺ oraz zrównoważeniem przepuszczalności dla jonów sodu i potasu. Jest to najdłuższa faza potencjału czynnościowego. Dzięki tak długiemu okresowi trwania potencjału czynnościowego znacznie przekraczającego czas szerzenia się impulsu cała masa włókien mięśnia sercowego ulega depolaryzacji i kurczy się jako jednostka zgodnie z prawem „wszystko albo nic”. Czas repolaryzacji skraca się przy wzroście częstości skurczów serca i odwrotnie.

4.    Faza III czyli końcowej (ostatecznej) repolaryzacji, w której potencjał osiąga wart ość spoczynkową. Występuje pod koniec skurczu. Następuje wówczas zamknięcie kanałów wapniowych i przedłużone otwarcie kanałów potasowych.

5.    Faza IV to okres, gdy potencjał błonowy ma wartość spoczynkową pomiędzy poszczególnymi pobudzeniami. Dochodzi tu do pełnej repolaryzacji.

Mięśnia sercowego nie można wprowadzić w stan skurczu tężcowego, co wynika z tego, iż okres niewrażliwości (refrakcji) bezwzględnej, która następuje po pobudzeniu kardiocytów obejmuje fazy 0, 1 i 2, a niewrażliwości względnej fazę 3 potencjału czynnościowego. Zatem przez cały czas depolaryzacji serce jest praktycznie niewrażliwe na działanie dodatkowych bodźców.

Potencjał „roboczych” komórek mięśnia sercowego różni się od potencjału komórek rozrusznikowych (bodźcotwórczych), dla których na wykresie brak

56