208 ANDRZEJ KALISZEWSKI
e) Dane liczbowe
Herbert nie nadużywa tego chwytu, stosuje go jednak czasem jako walor informacyjny, w pisowni cyfrowej, nie słownej. Na przykład:
Przydałoby się średnic trzęsienie ziemi Powiedzmy 4. 6 na otwartej skali Richtera
r~j
{Stanęło na głowie, Eb)
|
po obu brzegach rozsiadło się ponad 30 tysięcy wielbicieli poezji
(Pan Cogilo. Ars longa, Eb)
■ ui •
me mam pieniędzy wracam do łazienki rozmyślając nad cyfra 63,50
(Pan Cogila biada nad mahteią snów, PC)
r-j
niżej na jakiej# cyfrze mote 3 może I
(*** Pryinic klepsydra, S#)
Trzeba też dodać, że już pobieżne nawet badania frekwentacyjne wykazuję duże upodobanie naszego poety do wszelkich „danych", tj. rzeczowników własnych: nazwisk, imion, nazw geograficznych, tytułów, zabytków itp.
Możemy „cudzy tekst” rozpatrywać właśnie w charakterze „faktu" ukonkretniajęcego, uwiarygodniającego wypowiedź. Może mieć różną postać: - Motto, cytat, dedykacja - stanowię klasyczny arsenał stylu uczonego, o czym była już mowa; są zabiegiem raczej do-
środkowym (zalicza się go do chwytów intertekstualnych).
Herbert nie nadużywa go, ale lubi;
— Cytat bez wyraźnego oznaczenia cudzysłowem (kryptocytat) bądź o trudnej lub prawie niemożliwej do wskazania lokalizacji, także cytat zmieniony oraz zwrot obcojęzyczny; są to tendencje odśrodkowe, transtekstualne, przyczyniające się do zakłócenia linearności utworu wprost lub poprzez zmuszenie do zastanowienia, sięgnięcia po źródła. Podobnie jak nawiasy czy dwie pauzy — powoduje on rozwijanie tekstu w głąb.
przykłady:
[...] czy to nie on powiedział „wystrzegać się złych snów” (Oj
{Kam. Ostatnie dni, Eb)
bunt ludu — res tam foeda - budził w nim odrazę [...]
(Przemiany Liwiusza. Eno)
Wyobrażam sobie dokładnie co robisz w tej chwili —
Czytasz garstce wyznawców bo są jeszcze wyznawcy.
Dąs war sehr schttn, Hen Zagajewski**. „Wirkiich sehr schbn."
„Danke". „Nichts zu danken. „Dns war wiikłich sehr achón**.
No widzisz wbrew temu co wydumał tragiczny Adorno l-l
(Widokówka od A dama Zagajewskiego. R)
[...] nic tylko stacja - arriyi - partenze i dlaczego myślę o tobie Rpyigo Royigo (Ra v i go. R)
[...] ciebie mała panienko z Antyli pamiętam chyba najlepiej widziana raz jeden chez le marchand de jóufncaux patrzyłem oniemiały wstrzymałem oddech (...1 (Przysięga, R)
[...j moja wielkość -mówił do siebie Heym (sunął teraz do tyłu, z uniesioną lewą nogą) polega na odkryciu że w święcie współczesnym nie ma wynikania
(Georg Heym przygoda prawie metafizyczna, PC)
tak to om wyglądają
\